پازيرك و بهارستان،از واقيعت تا افسانه

از زمان آفرينش انسان،او به فكر پوشش تن و خانه خود بوده است.از مواد و وسايل گوناگون چون پوست حيوانات،شاخه و برگ درختان استفاده كرد تا به اين نياز خود پاسخ گويد.بسياري از اين مواد به علت شكنندگي يا خشك و پوسيده شدن،به تدريج حذف گرديد و پس از آن،با استفاده از پشم حيوانات و تبديل آن به نخ،براي خود و لباس و زير اندازهاي پر دوام ساخت.از آن جايي كه هنر در زندگي انسان گذشته،جداي از زندگي او نبوده و در پيوند مستقيم با آن قرار دارد،در ساده ترين مظاهر زندگي،مي توان شاهد تجليات هنري و بار معنوي و هنري نقوش بود،كه از بينش او متاثر شده است.اين نقوش و دست مايه ها و تحت تاثير دوره ها و بينش هاي حاكم،صور جديدي مي گيرند و در اين دگر كشتي ها،يا تكامل يافته يا فراموش مي شوند.و فرش در اين بين قدمتي پنج تا هشت هزار ساله قبل از ميلاد دارد.در تمدن گاه هاي قديم جهان چون ايران،آشور،بابل و ماد نمونه هايي از آن يافت شده است.ايران هم،به واسطه اسنادي كه در كتب مورخين يوناني اشاره شده و هم به علت،نمونه هاي واقعي مكشوف،زادگاهي مهم از هنر فرش در جهان تلقي مي شود.فرش هاي پازيريك به عنوان قديمي ترين فرش هاي دست بافت جهان متعلق به اين خاك عزيز است،بجز آن فرش ديگري به نام فرش بهارستان،داراي ويژگي منحصر به فردي بوده كه آن را تبديل به يكي از هفت اعجاز مهم عصر ساساني كرده است كه متاسفانه از آن اثري يافت نشده،بجز آن چه در نوشته ها آمده،نگارنده در اين مقاله به سه سوال زير پاسخ مي دهد.1-قدمت تاريخي و محل و چگونگي كشف فرش هاي پازيرك چه بوده است؟2-نقوش،رنگ و نمادهاي اين فرش ها چگونه است؟3-ويژگي هاي انحصاري فرش بهارستان چگونه تعريف شده است؟