ساختار هندسي باغ ايراني: نمونه ي موردي مقايسه ي باغ فين كاشان و باغ دولت آباد يزد

آنچه كه معمولاً به عنوان بارزترین ویژگی باغ ایرانی مورد توجه قرار می گیرد، هندسه ی حاكم بر طرح باغ ایرانی است. هندسه به عنوان اصلی ترین وجه باغ ایرانی قلمداد می شود. هندسه به تعبیری تبلور خطوطی است كه طرحبندی یك باغ را تشكیل می دهند. وقتی صحبت از هندسه در باغ ایرانی می شود اولین چیزی كه به ذهن میرسد تقسیمبندی باغ به چهار قسمت توسط دو نهر متقاطع در مركز است كه به این الگوی چهار قسمتی چهارباغ می گویند؛ اما هندسه تنها محدود به اصل چهارباغ نمی شود و آن را در زمینه های مختلف میتوان مورد بررسی قرار داد. هدف از این مطالعه، رمزگشایی از اصول هندسه ی به كار رفته در طرح بندی باغ ایرانی و بررسی تفاوت های موجود در ساختار هندسی دو نمونه متفاوت می باشد. این مقاله درصدد دستیابی به اصول هندسه ی حاكم بر باغ ایرانی و مقایسه ی دو نمونه از باغهای تاریخی، باغ فین كاشان و باغ دولت آباد یزد، كه دو مورد از بهترین نمونه های موجود باغ ایرانی هستند، میباشد. در این نوشتار ابتدا به بررسی جنبه های مختلف هندسه ی باغ ایرانی پرداخته می شود و سپس تاریخچه ی هر یك از باغها، ویژگیهای مختلف، علتهای وجودی مورد بررسی قرار میگیرد. نتایج به دست آمده نشان میدهد كه تفاوتهایی از نظر ساختار هندسی بین دو باغ مذكور وجود دارد.