برآورد كمينه ، بيشينه و ميانگين دماي روزانه هوا در پهنه ي استان فارس با استفاده از داده هاي هوا شناسي زميني و ماهواره

دمای هوا (Ta) یكی از متغیرهای مهم برای بسیاری از كاربردها از جمله كشاورزی, هیدرولوژی, هواشناسی, تغییر اقلیم و محیط زیست می-باشد. مقدار دمای هوا در ایستگاه های هواشناسی اندازه گیری می شود. تراكم و دقت دیده بانی در ایستگاه های زمینی اندازه گیری دمای هوا به گونه ای نیست كه بتواند تغییرات مكانی دما را به شیوه ای بسنده در دسترس قرار دهد. در این تحقیق, رابطه ی بین دمای میانگین, بیشینه و كمینه ی روزانه ی هوا (به ترتیب Tmean , Tmax و Tmin) با توانایی بارز سازی بالا تولید گردید. دمای ماهواره ای سطح زمین (LST), نمایه پوشش گیاهی نرمال (NDVI), ارتفاع, درجه حرارت هندسی (Tgeom, به عنوان تابعی از روز از سال و عرض جغرافیایی) و تابش خورشیدی (Rs) در 75 ایستگاه در استان فارس در طول سال های 2003-2012 به عنوان ورودی های مدل در نظر گرفته شدند. یافته ها نشان داد كه همه این پراسنج ها به گونه ای معنی دار برآورد دما را بهبود می بخشند. ارزیابی محصولاتAqua و Terra ازMODIS LST نشان داد كه تركیبی از داده های روز و شب Terra همراه با سایر متغیرها, منجر به دقیق ترین روش برای برآورد Tmax , Tmin Tmean می شود. بمنظور افزایش دقت برآورد, چهار مدل میانیابی برای خطاهای باقی مانده, از مدل رگرسیون خطی چندگانه شامل: كریجینگ رگرسیون (RK), كریجینگ رگرسیون مكانی-زمانی (STRK), رگرسیون معكوس وزنی فاصله (RIDW) و روش رگرسیون مكانی-زمانی معكوس وزنی فاصله (STRIDW) استفاده شد. یافته ها نشانگر آن بود كه از میان این روش ها, روشSTRIDW از بهترین دقت و ریزبینی برخوردار بود. نتایج ارزیابی متقابل نشان دادكه میانگین دقت برآورد در سال اعتبارسنجی برای Tmax , Tmin و Tmean كمتر از 2 درجه سانتی گراد ( RMSE به ترتیب برابر با 6/1 , 84/1 و 43/1 درجه ی سانتی گراد) به دست آمد. بنابراین نقشه های دقیقی از دمای روزانه با قدرت تفكیك مكانی 1Km با استفاده از مدل های مكانی-زمانی می تواند تولید شود.. نتایج ارزیابی متقابل نشان دادكه میانگین دقت برآورد در سال اعتبارسنجی برای Tmax , Tmin و Tmean كمتر از 2 درجه سانتی گراد است. اندازه RMSE برای این سه پراسنج ببه ترتیب برابر با 6/1 , 84/1 و 43/1 درجه-ی سانتی گراد به دست آمد. با كاربرد مدل تولیدی نقشه های دقیقی از دمای روزانه با قدرت تفكیك مكانی 1Km تولید گردید كه پیش از این دستیابی به چنین اطلاعاتی شدنی نبود.