ارزيابي پتانسيل هاي اقليمي كشاورزي استان ايلام براساس روش پاپاداكيس

با توجه به روند افزایش جمعیت در جهان و تغییرات اقلیمی در سالهاي اخیر، تامین مواد غذایی مورد نیازانسانها و سازگاري با شرایط اقلیمی اهمیت زیادي دارد. شرایط جوي از مهمترین متغیر هاي تاثیر گذار در تولید محصولات كشاورزي می باشد. با آگاهی یافتن از شرایط جوي و پتانسیل هاي اقلیمی كشاورزي مناطق، می توان از منابع با راندمان بالاتري استفاده نمود. طبقه بندي پاپاداكیس توانایی بالایی در شناسایی پتانسیل ها دارد. در این تحقیق، داده هاي اقلیمی شش ایستگاه هواشناسی منطقه بصورت ماهانه و سالانه از سازمان هواشناسی كشور دریافت، و پس از استخراج داده ها، درجه صحت و همگنی داده ها، با آزمون آماري Runtest بررسی شده است. پس از آن پتانسیل هاي اقلیمی كشاورزي منطقه به روش پاپاداكیس، براساس ایستگاههاي هواشناسی موجود در منطقه با حداكثر دوره آماري مورد ارزیابی قرارگرفته است. معیارهاي بررسی روش پاپاداكیس عبارتند از: سختی زمستان و گرمی تابستان، طول فصل عاري از یخبندان، تبخیر و تعرق پتانسیل، بیلان آبی و توزیع فصلی آن. تجزیه و تحلیل اولیه داده ها در محیط نرم افزارهاي آماري Spss و Excel انجام شده و نتایج روش طبقه بندي پاپاداكیس و ارزیابی آن از پتانسیل هاي كشاورزي منطقه براي ایستگاههاي مختلف بصورت نقشه در محیط GIS به كمك نرم افزار Ars Gis ترسیم و بررسی شده است. نتایج تحقیق بیانگر آن است كه از نظر شرایط دماي تابستانی كل ایستگاههاي منطقه در طبقه پنبه قرار دارند. باتوجه به شرایط دماي زمستانی، ایستگاههاي مورد بررسی از تنوع بیشتري برخودار ند، به نحوي كه ایستگاه سینوپتیك ایلام، ایوان و سرابله در طبقه جو دو سر(خنك تر)، ایستگاه دره شهر درطبقه جو دوسر (گرمتر) و ایستگاه دهلران و مهران در طبقه مركبات قرار دارند. بطور كلی ایستگاههاي فوق از نظر رژیم حرارتی در گروه جنب حاره اي و قاره اي یا بري و از نظر رژیم رطوبتی در گروه مدیترانه اي و بیابانی مدیترانه اي قرار دارند. كل استان در دو رده اقلیمی، مدیترانه اي بري و بیابانی جنب حاره اي داغ قرارمی گیرند. ایستگاههاي ایلام، ایوان، دره شهر و سرابله كه در مناطق مرتفع استان قرار دارند داراي پتانسیل اقلیمی كشاورزي، محصولات غلات زمستانی به ویژه (گندم و جو دیم )، زیتون و پنبه در شرایط تابستان می باشند. ایستگاههاي دهلران و مهران با ارتفاع كمتر داراي پتانسیل اقلیمی براي محصولات كشاورزي مركبات در شرایط زمستانی و پنبه در شرایط تابستانی می باشد. درایستگاه دهلران و مهران پتانسیل، نیشكرو برنج در صورت آب كافی وجود دارد. ارزیابی پتانسیل هاي اقلیمی كشاورزي منطقه در برنامه ریزیها به منظورتولید و توسعه بهتر ارزشمند می باشد.