برسي و شناخت عوامل موثر بر بازده اقتصادي تشكل هاي مكانيزاسيون كشاورزي در ايران (استان تهران)

با توجه به اينكه تنها 11/8% از اراضي زير كشت استان تهران، خدمات ماشيني آن توسط تشكل هاي مكانيزاسيون صورت مي گيرد و همچنين مجموع سطح زير كشت اراضي زراعي در استان برابر است با 224539 هكتار است كه شركت هاي خدمات مكانيزه تنها 26550 هكتار از اراضي را تحت پوشش خدمات مكانيزه قرار داده اند. بدون شك، تشكل ها و تعاوني هاي كشاورزي نقش بسيار مهم و موثري در توسعه و پايداري روستايي و كشاورزي دارند. هدف از تشكيل اين شركت هاي تعاوني، يكپارچه كردن قطعات زراعي، فراهم كردن امكانات، دستيابي به حداكثر بهره برداري از منابع آبي و خاك هاي شور، ترويج شيوه هاي نوين كشت و كار، انتخاب و كاربرد صحيح از ماشين هاي كشاورزي، احياي اراضي باير و در نهايت افزايش درآمد و توليد كشاورزان و روستاييان مي باشد. تحقيق حاضر از لحاظ هدف كاربردي است، چون نتايج آن براي برنامه ريزان، دست اندر كاران سياست هاي توسعه كشاورزي كشور قابل استفاده مي باشد. متغيرهاي تحقيق شامل متغيرهاي مستقل و وابسته است. متغيرهاي اين تحقيق عبارت اند از : نسبت سود به سرمايه، نسبت سود به هزينه و سطح تحت پوشش اراضي توسط شركت ها. در اين تحقيق اثر كليه عوامل بر روي شاخص هاي اقتصادي و مديريت مورد ارزيابي قرار گرفت و در مورد علل و عوامل هر يك از نتايج به طور جداگانه بحث شده است. نتايج تحقيق نشان داد كه اثر نهاد تشكيل دهنده تشكل هاي مكانيزاسيون بر عامل اقتصادي سود به هزينه در سطح پنج درصد معني دار گرديده است. در بين تشكل هاي فعال در زمينه مكانيزاسيون در استان بيشتريم ميزان سود به هزينه با رقم ميانگين 1/69 مربوط به اداره توسعه مكانيزاسيون بوده است.همچنين دو نهاد تشكيل دهنده ديگر يعني اداره كل تعاون و معونت ترويج و نظام هاي بهره برداري هر كدام با ميانگين 0/57 و 0/27 د رتبه هاي بعدي قرار گرفتند. اثر سطوح اراضي تحت پوشش توسط تشكل هاي مكانيزاسيون استان در سطح پنج درصد بر ميزان سود به هزينه معني دار شده است. چنان كه بيشترين ميزان سود به هزينه مربوط به تشكل هاي بوده است كه بيشترين سطح تحت پوشش را خدمات رساني كرده اند ( سطوح بالاتر از 1200 هكتار). كمترين ميزان سود به هزينه نيز مربوط به سطوح پايين تر از 300 هكتار بوده است. همچنين بيشنرين بهره وري از توان در اختيار، با كارائي 1/8، به شركت هاي خدمات مكانيزاسيون اختصاص داشته است و شركت هاي تعاوني كشاورزي و شركت هاي تعاوني توليد روستايي، به ترتيب با كارائي 1/37 و 1/06 در مراتب بعدي قرار گرفتند.