مدل سازي تغيير شكل قاره اي در منطقه انتقالي از زاگرس به مكران با استفاده از مشاهدات GPS

تغييرشكل اندازه گيري شده توسط شبكه هاي GPS محلي در مناطق قاره اي، تحولات زمين شناسي و زمين ساختي منطقه را نشان مي دهد. با آناليز كرنش منطقه اي و سرعت دوران محاسبه شده از مشاهدات GPS مي توان به تنسور گراديان سرعت دو بعدي دست يافت. در اين تحقيق تنگه هرمز كه در منطقه انتقالي مابين برخورد صفحات تكتونيكي عربستان - اوراسيا و فرورانش مكران قرار دارد به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب شده و از مشاهدات GPS انجام شده در اين منطقه در سالهاي 2000 و 2002 براي محاسبه كرنش و جهت ونرخ هاي دوران استفاده شده است. با استفاده از مشاهدات GPS نرخ دوران در سمت شرقي تنگه هرمز برابرdeg/ yr 10(−6) × 1.68 به صورت ساعت گرد و در سمت غربي تنگه هرمز برابر deg/ yr 10(−7) × 3.37 به صورت پادساعت گرد محاسبه گرديد كه مؤيد وجود گسلش هاي معكوس در راستاي شمال غربي - جنوب شرقي درسمت شرقي و گسلش هاي معكوس در راستاي شمال شرقي - جنوب غربي در سمت غربي تنگه هرمز مي باشد. همچنين نرخ اتساع كمينه و بيشينه در منطقه به ترتيب برابر( deg/ yr 10(−8) × (− 5.27 و (deg/ yr 10(−8) ×(− 2.51 برآورد گرديد كه در هر دو حالت فشارشي بوده و نشان دهنده وجود گسلش هاي معكوس در منطقه است. جهت محورهاي فشارشي محاسبه شده نيز تطبيق خوبي با جهت برخورد صفحه هاي زمين ساختي عربستان و اوراسيا دارد. در حالت كلي تغييرشكل هاي محاسبه شده با استفاده از مشاهدات GPS به خوبي خصوصيات تغييرشكل منطقه را نشان ميدهد. محورهاي نرخ كششي و فشارشي، دوران محور قائم و كرنش حجمي دوبعدي (اتساع) با ويژگي هاي زمين شناسي بلند مدت در منطقه سازگار بوده و نشان مي دهد كه ميدان سرعت GPS منعكس كننده فرآيندهاي مرتبط با تحولات زمين شناسي منطقه است. اختلاف مابين نتايج حاصل از GPS و مشاهدات زمين شناسي را ميتوان به پراكندگي ايستگاه هاي GPS يا تغييرشكل دائمي ناشي از زمين لرزه هاي بزرگ نسبت داد.