هيدروكربن هاي آروماتيك چند حلقه اي در محيط هاي آبي ايران (درياي خزر، خليج فارس و درياي عمان)

هيدروكربن هاي آروماتيك چند حلقه اي كه در اصطلاح به آن PAHs گفته مي شود آلاينده هاي آلي هستند كه از دو يا چند حلقه بنزني آروماتيك تشكيل شده اند. هيدروكربن هاي آروماتيك چند حلقه اي بسيار پايدار، آب گريز و چربي دوست، سمي، در عين حال زيست دسترس پذيرند و مي توانند توسط موجودات زنده جذب شوند و از طريق زنجيره غذايي به موجودات ديگر و در نهايت به بدن انسان راه پيدا كنند. اين تركيب ها اگر به بدن انسان راه پيدا كنند چون سمي و داراي تاثيرات جهش زايي و سرطان زايي هستند بسيار خطرناك مي باشند و جزء نگران كننده ترين آلاينده ها در مقياس منطقه اي و جهاني مي باشد. تركيب هاي هيدروكربن هاي آروماتيك چند حلقه اي از منبع هاي متعددي وارد محيط هاي آبي مي شود به گونه اي كه سالانه هزاران تن از طريق مواد نفتي وارد درياي خزر، خليج فارس و درياي عمان مي شود كه مي تواند سلامتي موجودات زنده اين حوضه ها و انسان را به خطر بيندازد. بنابراين نظارت دقيق و مستمر بر آلودگي هاي وارد شده به اين درياها ضروري است. مقاله ي حاضر مروري بر مطالعه هايي خواهد بود كه موضوع آن ها اندازه گيري مقدار هيدروكربن هاي آروماتيك چند حلقه اي در آب هاي درياي خزر، خليج فارس، درياي عمان مي باشد. منشاء هيدروكربن هاي آروماتيك در خليج فارس، درياي عمان و درياي خزر پتروژنيك و پايروژنيك با غالبيت پتروژنيك مي باشد. مقايسه غلظت هيدروكربن هاي آروماتيك در درياي خزر، خليج فارس و درياي عمان در مقايسه با مطالعات ديگر نشان مي دهد كه غلظت اين مواد در درياي خزر كم تا متوسط و همانند كشورهاي در حال توسعه مي باشد اما در خليج فارس و درياي عمان متوسط - بالا و همانند كشورهاي نيمه پيشرفته مي باشد.