آشكارسازي الگوهاي بارشي شمال و شمال غرب ايران ايران با استفاده از شاخص هاي آمار فضايي GIS

رفتار فضايي بارش علاوه بر اينكه متاثر از سيستم هاي سينوپتيك جو بوده گاها تحت تاثير عوامل محلي هم قرار ميگيرد. تكنيك هاي آمار فضايي GIS امكاناتي را فراهم مي سازند تا از طريق آن ها بتوان الگوهاي فضايي يك متغيير تصادفي مانند بارش را مورد تحليل و مدل سازي قرار داد. در اين تحقيق سعي شد با استفاده از داده بارش ماهانه 42 ايستگاه سينوپتيك غرب و شمال غرب ايران با به كارگيري شاخص خود همبستگي فضايي و آماره Moran به عنوان يك شاخص تحليل و آشكارسازي الگوهاي مكاني، به تحليل روندهاي فضايي بارش ماهانه اين بخش از كشور اقدام گردد. در اين راستا داده هاي ميانگين 20 ساله بارش ماهانه ايستگاها به صورت يك لايه اطلاعاتي مكانمند با مختصات متريك در محيط نرم افزار GIS حاصل از شاخص خودهمبستگي مكاني بيانگر آن بود كه بارش منطقه در ماه هاي دسامبر، ژانويه و فوريه و نوامبر، به ترتيب، داراي بيشترين الگوي مكاني بوده كه در سطح 0/01 معني دار است و به دنبال آن كمترين تغيير پذيري مكاني را داشته اند و مي توان گفت در بارش اين ماه ها عوامل محلي متفاوت كمترين دخالت را داشته است و بارش آن ها غالبا تحت تاثير سيستم هاي سينوپتيك جوي بوده كه تا حد زيادي تاثير فرايندهاي محلي را تحت شعاع قرار داده و همگوني هاي فضايي معني داري را در سرتاسر منطقه ايجاد كرده اند. در كنار آن ها، ماه هاي ژوئيه، سپتامبر و اوت به ترتيب داراي كمترين الگوي فضايي بوده كه در سطح معني داري 0/05 نيز معني دار نيستند و داراي بالاترين مقادير تغييرپذيري مكاني بوده اندكه گوياي آن است در اين ماه ها عوامل محلي گوناگون بيشترين نقش را در بارش منطقه ايفا مي كنند.