تحليل پايداري نظام كشت گلخانه استان البرز و واكاوي عوامل موثر بر آن

اگرچه كشاورزي تامين كننده نيازهاي اقتصادي و اجتماعي بسياري است، اما توليد به روش ناپايدار، آسيب هاي زيادي را به محيط زيست و سلامت افراد وارد ساخته است كه اين امر ضرورت توجه به پايداري كشاورزي را افزايش داده است. نظام كشت گلخانه اي نيز در سال هاي اخير به واسطه استفاده كاراتر از نهاده ها و عملكرد توليدي بالاتر به شدت مورد توجه قرار گرفته است. بااين حال استفاده بي رويه از سموم و آفت كش هاي شيميايي، پايداري اين نوع كشت را با ترديد مواجه كرده است. از اين رو، هدف تحقيق حاضر كه به روش پيمايشي انجام شده است، تحليل پايداري نظام كشت گلخانه در استان البرز و شناسايي عوامل موثر بر آن بود. جامعه تحقيق گلخانه داران فعال استان البرز بود كه با استفاده از فرمول كوكران 155 نفر تعيين و به طور متناسب از شهرستان هاي استان انتخاب گرديد. به منظور تحليل پايداري، شاخص هايي در ابعاد اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي تدوين و با استفاده از آن ها، شاخص تركيبي كل ساخته شد. نتايج نشان داد كه در بعد اقتصادي؛ 45/8 درصد واحدهاي مورد مطالعه ناپايدار. 30/3 درصد نسبتا پايدار و تنها 23/9 پايدار بودند. در بعد زيست محيطي؛ 9 درصد پايدار، 28/4 درصد نسبتا پايدار و 62/6 درصد نيز ناپايدار بوده اند. در بعد اجتماعي؛ 59/4 ناپايدار، 31/6 نسبتا پايدار و 9 درصد كاملا پايدار بودند. از لحاظ پايداري كل نيز، 57/4 درصد ناپايدار، 32/9 درصد نسبتا پايدار و 9/7 درصد در شرايط پايدار قرار داشتند. نتايج تحليل مسير نيز نشان داد كه در مجموع 16 متغير به صورت مستقيم و غيرمستقيم بر ميزان پايداري كل تاثير گذاشته¬اند.