بررسي ساختار زمانمند در رمان «داستان يك شهر» احمد محمود

«ساختار زمانمند»، رويكردي است كه به چگونگي شكل گيري ساختار داستان و متون روايي به تاثير پذيري از زمان مي پردازد. اين ديدگاه متون روايي را بر اساس زمان خطي داستاني و غير خطي مورد تجزيه و تحليل قرار مي دهد. در زمان غيرخطي بر هم خوردن توالي قراردادي زمان، با بازگشت به زمان گذشته توسط راوي و توسل او به عامل تداعي كننده، باعث مي شود كه متون روايي شروعي از ميانه و پايان داشته باشند. هر حادثه مانند حلقه اي است كه از يك نقطه شروع مي شود و پس از شرح ماجرا به همان نقطه آغاز باز مي گردد. در رمان «داستان يك شهر»، ارتباط على و معلولي بين وقايع با استفاده از عامل زمان برقرار مي شود. بر هم خوردن توالي قراردادي زمان، باعث شده است اين رمان شروعي از پايان داشته باشد. بازگشت هاي مكرر به گذشته در خاطرات خالد (شخصيت اصلي)، زماني غير خطي در رمان ايجاد كرده است. هدف پژوهش حاضر، مطرح شدن نظريه اي با رويكردي جديد در حوزه نقد ساختارگرايي با تجزيه و تحليل رمان «داستان يك شهر» از احمد محمود است. روش پژوهش حاضر توصيفي - تحليلي است. اين پژوهش منجر به اين نتيجه شد كه رمان «داستان يك شهر» منطبق با ديدگاه «ساختار زمانمند» است و نشان مي دهد كه محمود، چگونه با به كارگيري زمان غير - خطي ساختار ذهن و آشفتگي شخصيت خالد را نشان مي دهد. همچنين با استفاده از عناصر مهمي چون نام و نام خانوادگي، زمان خاص، محيط مادي، من راوي و زيان به شخصيت هاي رمانش فرديت مي بخشد.