ساخت و ارزيابي سامانه شيره گيري از خرما در مقياس كوچك

Construction and evaluation of palm sap system for small-scale

خرما يكي از محصولات مهم كشاورزي در دنيا و بخصوص ايران است و در حال حاضر سهم آن در توليد كشاورزي ايران حدود 1088040 تن مي باشد. ضايعات خرما به علت عدم توجه به فرآورده هاي جانبي و نحوه سنتي فرآوري آن در كشور ما بالاست بنابراين انجام پژوهش در زمينه تهيه و كاربرد اين فرآورده ها (شيره و قند مايع) ضروري مي باشد. در راستاي انجامتحقيق دستگاهي استوانه اي شكل بر پايه سه عامل تاثيرگذار دما، فشار و مدت زمان كاركرد جهت استخراج شيره خرما طراحي و ساخته شد. سپس آزمايشاتي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كامل تصادفي انجام شد. عامل ها شامل فاكتور دما در سه سطح ( 60،50 و 70 درجه سانتي گراد)، فشار در سه سطح ( وزنه 20،10 و 30 كيلو گرم جهت تأمين فشار) و مدت زمان كاركرد دستگاه در سه زمان ( 5،4،3 ساعت) با پنج تكرار بر روي ميزان شيره توليدي مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج نشان دادند اثر سه فاكتور دما، وزنه و مدت زمان كاركرد بر روي ميزان شيره خروجي تفاوت معني دار وجود دارد. به طوري كه با افزايش هر سه فاكتور ميزان شيره خروجي نيز افزايش يافت. بيشترين ميزان شيره توليدي از كاربرد دماي 70 درجه سانتيگراد، وزنه 30 كيلوگرم با كاركرد 5 ساعت دستگاه به دست آمد. نتايج آزمايشات نشان دادند، راندمان توليدي شيره خرما به وسيله دستگاه حدود 23 درصد بر پايه وزن خرماي استفاده شده مي باشد كه اين ميزان شيره خرماي توليدي 3/8 برابر نسبت به روش سنتي افزايش يافته است، در حالي كه از هيچ گونه مواد افزودني استفاده نگرديده است.

Dates are one of the main agricultural products in the world and especially in Iran and are now part of the agricultural production of about 1088040 tons. Dates wastes are high in our country due to lack of care to side-products and the traditional way of processing. Therefore it is essential to research more about preparation and application of these products (syrup, liquid sugar). In this research a cylindrical device was developed for extraction of dates syrup based on three effective factors of temperature, pressure and time. The experiments were carried out in a factorial manner based on randomized complete design. Operating factors including temperature at three levels ( 50 , 60 , 70 ° C ) , pressure at three levels ( weights of 10 , 20 and 30 kg were used for creating the pressure) and duration of operation at three times ( 3 , 4 , 5 h ) with five repetitions of experiments were studied based on the amount of extracted syrup. The results showed there is a significant difference in the effect of three factors: temperature, pressure and time spent working on the output syrup. That by increasing all of the factors the output syrup was also increased. The maximum amount of output syrup was obtained by applying temperature of 70 ° C, 30 kg weights for pressure and 5 hours of device working. The test results showed that efficiency of the dates syrup produced by our device was about 23 percent based on the weights of dates used. The amount of dates syrup was increased about 3.8 times comparing to the traditional methods while using no additional materials