تعميم پذيري مكاني پارامترهاي اقليمي با بكار گيري قابليتهاي سيستم اطلاعات جغرافيايي ( مطالعه موردي: تبخير و تعرق در استان يزد)

تبخير يكي از پديده هاي اقليمي مي باشد كه به جهات زيادي حائز اهميت مي باشد. از دلايل اهميت آن ميتوان به تاثير به سزايي كه بر روي خشكي يا مرطوب شدن هوا، خشكسالي هاي به وقوع پيوسته و حتي بر روي تغيير اقليم منطقه ميگذارد اشاره نمود. اين پديده نيز متاثر از بسياري پارامترهاي اقليمي از جمله دما، رطوبت، سرعت باد، ساعات آفتابي و غيره مي باشد. به غير از عوامل اقليمي، عوامل فيزيوگرافي هر منطقه شامل ارتفاع و عرض جغرافيايي نيز بر روي تبخير نقش دارند. هدف از انجام تحقيق حاضر بررسي نقش عوامل فيزيو گرافيكي بر روي آن دسته از پارامترهاي اقليمي است كه بر روي تبخير و تعرق تاثير عمده خواهند گذاشت. بدين منظور با جمع آوري داده هاي اقليمي موثر بر تبخير در استان يزد و بررسي رابطه اين پارامترها با دو مشخصه فيزيو گرافيكي منطقه شامل عرض جغرافيايي و ارتفاع از سطح دريا سعي شده است به طور غير مستقيم رابطه تبخير و تعرق با اين دو پارامتر محاسبه شود. براي تحقيق در اين زمينه از 10 ايستگاه به طور پراكنده در سطح استان كه داراي آمار دراز مدت قابل قبولي بود استفاده گرديد. ابتدا با تجزيه و تحليل آنها به كمك رگرسيون چندگانه رابطه بين پارامترهاي اقليمي با ارتفاع از سطح دريا و عرض جغرافيايي تعيين و سپس با استفاده از قابليتهاي سامانه اطلاعات جغرافيايي (GIS نقشه هاي هر يك از اين پارامترها براي كل منطقه مطالعاتي تهيه شد. با تهيه نقشه هاي مربوط به پارامترهاي موثر در تبخير و تعرق پتانسيل، نقشه هاي هم تبخير منطقه مطالعاتي با اعمال معادله هارگريوز ساماني در ماههاي مختلف سال ترسيم و به كمك هيستوگرامهاي حاصله از آنها اقدام به تحليل مكاني و تغييرات زماني تبخير و تعرق در سطح استان شد. نتايج حاصله از اين تحقيق نشان دهنده نقش موثر عوامل فيزيو گرافيكي حاكم بر منطقه مطالعاتي بر روي تبخير و تعرق بوده كه ميتواند در مطالعات مشابه از آنها بهره برداري گردد.