جلوه هاي ادبيات تعليمي در «حكايت وزير شماس» از كتاب «هزار و يك شب»

ادبيات تعليمي داراي دو مفهوم خاص و عام است. در معني خاص آن هر نوع نوشته يا متني است كه به گونه اي مستقيم فن، هنر، دانش يا معارفي را به مخاطب آموزش دهد. در نوع دوم به معني نوشته يا متني است كه در آن آموزه هاي اخلاقي، حكمي، مذهبي، عرفاني و ... به صورت اندرز به مخاطب ارائه مي شود. كتاب هزار و يك شب در قالب قصه هايي عاميانه و سرگرم كننده با ژرف ساخت تعليم به نگاشته در آمده است. قصه هاي كتاب اغلب از نوع افسانه هاي پريان است كه در لابه لاي آنها، افسانه هاي تمثيلي و قصه هاي اخلاقي نيز وجود دارد. هر چند عنصر تعليم جز انفكاك ناپذير كتاب است، اما جنبة تعليمي و «وزير شماس» كه در اين جستار مورد بحث و آموزشي و بررسي قرار مي گيرد، از نوع قصه هاي اخلاقي است كه در لفافه اي از قصه، اندرزهاي اخلاقي، اجتماعي، مذهبي و... به خواننده و مخصوصاً به مخاطب اصلي قصه ها «شاه زمان» داده مي شود.