مقابلة شخصيت تاريخي جعفر برمكي با شخصيت داستاني او در كتاب هزار و يك شب

بسياري از داستان هاي هزار و يك شب ريشه در وقايع و حوادثي دارند كه برگرفته از تاريخ يا ادبيات و فرهنگ ملل مختلف شرقي است. اين وام گيري گاه با دخل و تصرف همراه بوده و تنها از آن به عنوان دستآويزي استفاده مي شده كه با حقايق انطباق چنداني نداشتند و گاه روايت تاريخي در قالب داستان بيان شده است. يكي از شخصيت هاي تاريخي كه مادّۀ داستان هايي از هزار و يك شب است، جعفر برمكي وزير دانشمند و ادب دوست ايراني است. اين مقاله با هدف شناخت بهتر اين شخصيت ايراني و نقش آن در شكوفايي فرهنگ و تمدن اسلامي در دوره عباسي به واكاوي آن در داستان هاي هزار و يك شب مي پردازد تا علاوه بر آن شخصيت موجود در كتاب هاي تاريخي و منابع رسمي، به شخصيت آن در ادبيات عامه دست يابد. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه نويسندۀ آن دسته از داستان هاي هزار و يك شب كه در بغداد اتفاق مي افتد با نگاهي ايجابي به شخصيت ايرانيان، همچنان رنگ و بوي ايراني دارد و بر جلوه هاي مثبت شخصيت تاريخي جعفر برمكي همچون جود و بخشش، جنگاوري، فضائل مختلف وي در اين اثر داستاني تأكيد شده است.