تأثير شوري بر بر برخي ويژگي­ هاي فتوسنتزي و تجمع ماده خشك سه ژنوتيپ سورگوم زراعي در مقايسه با قياق

Effect of salinity on photosynthetic attributes and dry matter accumulation three sorghum genotypes compared to Johnson grass

اين مطالعه با هدف تعيين تأثير شوري آب آبياري بر هدايت روزنه ­اي، سرعت فتوسنتز و تجمع ماده خشك سه ژنوتيپ سورگوم زراعي (Sorghum bicolor) در مقايسه با قياق (S. halepense) انجام شد. آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با 3 تكرار بود. فاكتورهاي آزمايشي شامل تيمارهاي آب شور 1، 7 و 14 دسي‌زيمنس برمتر و ژنوتيپ­هاي سورگوم زراعي شامل سپيده، پگاه و KFS2 به همراه قياق بود. نتايج نشان داد كه با افزايش شوري آب آبياري ميزان هدايت روزنه ­اي و سرعت فتوسنتز ژنوتيپ­ هاي سورگوم زراعي به شدت كاهش يافت، ولي تا شوري آب آبياري 7 دسي­زيمنس بر متر ميزان هدايت روزنه­اي و سرعت فتوسنتز قياق تحت تاثير قرار نگرفت. با افزايش شوري آب آبياري وزن ماده خشك شاخساره سه رقم سورگوم زراعي به طور معني­داري كاهش يافت. اين درحالي بود كه ميزان كاهش وزن ماده خشك شاخساره قياق در شوري­هاي آب آبياري 7 و 14 دسي­زيمنس بر متر در مقايسه با شوري آب آبياري 1 دسي­زيمنس بر متر معني­دار نبود. بطور متوسط كاهش وزن ماده خشك شاخساره ژنوتيپ ­هاي سورگوم زراعي در شوري آب آبياري 7 و 14 دسي­زيمنس بر متر در مقايسه با شوري 1 دسي­زيمنس بر متر به ترتيب 42 و 67 درصد بود. اين ميزان كاهش وزن ماده خشك براي قياق به ترتيب 13 و 18 درصد بود. بطوركلي قياق در مقايسه با ژنوتيپ­ هاي سورگوم زراعي از پايداري عملكرد بهتري در شرايط تنش شوري برخوردار بود و مي­ تواند به عنوان يك گونه با پتانسيل توليد علوفه در شرايط آب و خاك بسيار شور استفاده گردد.

This study was carried out to determine the effect of irrigation water salinity on stomatal conductance, photosynthesis rate and dry matter accumulation three sorghum (Sorghum bicolor) genotypes and Johnson grass (S. halepense). Experiment was arranged as factorial based on a completely randomized design with three replicates. Treatments were irrigation water salinity; 1, 7 and 14 dS m-1 and sorghum genotypes consisted of Pegah, Spideh and KFS2 with Johnson grass. Results showed that increasing in irrigation water salinity significantly reduced stomatal conductance and photosynthesis rate in sorghum genotypes, but up to 7 dS m-1 stomatal conductance and photosynthesis rate were not reduced in Johnson grass. Increasing in irrigation water salinity was accompanied with significantly decrease in shoot dry matter accumulation of sorghum genotypes; however, the rate of decrease in shoot dry matter accumulation of Johnson grass was not significant in irrigation water salinity 7 and 14 dS m-1 compared to 1 dS m-1.On average, reduction in shoot dry matter of sorghum genotypes in irrigation water salinity 7 and 14 dS m-1 compared to 1 dS m-1 were 42 and 67%, respectively. This values for Johnson grass were 13 and 18%, respectively. In addition, Johnson grass was more stable in dry matter under saline condition compared to sorghum genotypes and could be used as a species with high fodder potential in high saline soil and water conditions.