شماره ركورد كنفرانس :
3542
عنوان مقاله :
مناسب خواني شعر بر اساس رساله‌اي كوتاه در علم موسيقي از محمد نيشابوري و تطبيق آن با نظريّه ي فرصت شيرازي در نسبت الحان موسيقي با عروض شعر فارسي
پديدآورندگان :
صادري طه دانشگاه تبريز - گروه زبان و ادبيات فارسي
كليدواژه :
فرصت شيرازي , الحان دستگاهي , بحور عروضي , موسيقي , وزن
عنوان كنفرانس :
سيزدهمين گردهمايي بين المللي انجمن ترويج زبان و ادب فارسي
چكيده فارسي :
يكي از نشانه‌هاي بلاغت در گفتار، مناسب بودن سخن با مجلس و مخاطب است كه بتواند در ايشان اثركند. در صورت همراهي شعر و موسيقي، بايد هم موسيقي مناسب با زمان انتخاب شود و هم شعر مناسب با آن موسيقي گزينش شود. اين مقاله با تصحيح رساله‌اي كوتاه در علم موسيقي از محمدنيشابوري از روي دست نويس سفينة تبريز، نظريّة فرصت شيرازي را در آن باره بيان مي‌كند و به تحليل اين نظريّه مي‌پردازد. نخست ارتباط شعر و موسيقي تبيين شده، تعاريف وزن، شعر و موسيقي گفته مي‌شود و سپس تفاوت وزن در شعر و موسيقي بررسي مي‌گردد. پژوهش حاضر با آوردن توضيحاتي در كيفيّت ساختار دستگاه‌هاي موسيقي رديفي ايران، شواهدي براي اشعار گزينش شده از سوي استادان رديف آوازي ذكر مي‌كند و سپس به مقايسة وزن عروضي و فواصل موسيقايي اين شواهد مي‌پردازد. در پايان با تأييد نظر فرصت شيرازي مبني بر لزوم دانش عروضي مغنّي، تأثير آن را بر مناسب خواني اشعار بيان مي‌كند.
