نقش و كاركردهاي مختلف نام هاي جغرافيايي " ايران"

در طول تاريخ چندين هزار ساله ي ايران، عوامل جغرافيايي، نقش مهمي در تعيين حدود محدوده ي سياسي ايران داشته و اغلب مرزهاي اين كشور را تشكيل داده است. در شرق رود سند، در شمال رودهاي سيحون و جيحون، درياي خزر و كوههاي قفقاز و در غرب رودهاي دجله و در غرب رودهاب دجله و فرات و در جنوب، خليج فارس و درياي عمان در طول تاريخ به عنوان مرزهاي طبيعي ايران بوده اند. با توجه به اينكه سير تحولات مرزها منحصر به مرزهاي طبيعي نبوده و گاهي در دوره هاي مختلف نظير دوره ي هخامنشيان، مرزهاي ايران از حد فراتر رفته و تا اعماق اروپا و از شرق تا چين هم پيشروي داشته است. اين انبساط و انقباضها در تعيين و مكانيابي پايتخت- هاي سياسي اين حكومتها تاثير داشته است. چراكه در گذشته به علت نبود امكانات پيشرفته جهت كنترل مرزها، به تبع انبساط فضاي سرزميني يك دولت، وجود دو يا چند پايتخت در نزديكي مرزهاي بحراني و تنش زا، الزامي مي نمود. اينكه كدام شهر به عنوان پايتخت انتخاب شود، بستگي به عوامل مختلف ديگر جغرافيايي و ... نيز داشت. آنچه مسلم است، اهميت گسترش و يا كوچك شدن فضاي سرزميني در انتخاب پايتخت هاي جديد بوده است. بر اين اساس، ارتباط بين توزيع فضايي مكاني خاص به عنوان يكي از پديده هاي مورد مطالعه جغرافياي شهري با سياستهاي مكاني و مرزي يك كشور كه در جغرافياي سياسي مطالعه مي شود، موضوعي است كه در اينجا به علت يكجانگري فضا- ، « چگونگي شكل گيري نام ايران با تكيه بر پتانسيل هاي ايران » مطرح است لكن در اين پژوهش، انتخاب عنوان زمان- پديده در يك محدوده ي يكسان سازي شده از فضاي سرزميني ايران از گذشته تاكنون، صورت خواهد گرفت. برآنيم تا با دنبالكردن تغييرات مرزهاي سياسي و ورود مكانهاي ديگر به توزيع فضايي ايران ، اهميت استراتژيكي ،تاريخي و چگونگي شكل گيري نام جغرافيايي فلات ايران را مشخص نماييم. به سرانجام رساندن اين مباحث، زمينه را براي انجام تحقيقات كاربردي آتي نظير ، ساماندهي جديد سلسله مراتب شهري و مناسبات فضايي آنها با پايتخت ايران(تهران) و پايتخت هاي جهاني فراهم مي سازد.