مفهوم آموزش و محيط هاي آموزشي در سده هاي نخستين اسلامي

The concept of education and educational environments in the early Islamic centuries

تعليم و تربيت يكي از بنيادهاي جامعه بشري بوده و همواره در زندگي انسان حائز اهميت مي باشد. انديشمندان و متفكران در دوره هاي مختلف تاريخي به اين مهم پرداخته و با بيان شيوه ها و راهكارهايي سعي در رشد و تعالي جامعه داشته اند. آگاهي از شيوه ها و اهداف تعليم و تربيت نيازمند شناخت آراء تربيتي انديشمندان و فيلسوفان بزرگ، به ويژه اسلامي است. در اين پژوهش تلاش شده است تا با تحقيق در انديشه هاي اين انديشمندان گرانمايه، به اهميت انسان و جامعه و تعليم و تربيت ازنظر ايشان پرداخته و همچنين مراحل تعليم و تربيت، متون و مواد آموزشي، شيوه هاي تعليم و تربيت، رابطه استادشاگردي، آموزش و محيط هاي آموزشي در سده هاي نخستين اسلامي، از منظر ايشان بيان شود. اين پژوهش با مطالعه منابعي ازجمله كتابها، پايان نامه ها، مجلات، مقالات و پژوهشها و تحقيقات مرتبط با موضوع با استفاده از روش تحليلي تطبيقي - تدوين شده است. نتيجه تحقيق نشان مي دهد از منظر انديشمندان بزرگي چون فارابي، ابن سينا، ابن مسكويه و ... مهمترين و اصلي ترين هدف تعليم و تربيت، رسيدن فرد و جامعه به سعادت و كمال مي باشد. كسب اعتدال و ميانه روي و كسب فضائل اخلاقي نيز از مهمترين اهداف تعليم و تربيت از ديدگاه اين دانشمندان بزرگ است. و همچنين آراء فلسفي و موضع عقيدتي ايشان در باب تعليم و تربيت ، اهميت سازمان و شيوه تدريس، رابطه استاد و شاگرد و تأثيرات آنها بر شكل گيري گونه هاي مختلف مراكز آموزشي، از مساجد تا مدارس مورد توجه بوده است.

education is one of the foundations of the human society and is always important in human life . Scholars and thinkers in different eras have dealt with this , with the expression of ways and solutions trying to develop society . The awareness of the ways and aims of education requires the recognition of educational votes and great philosophers , especially Islamic . In this study , efforts have been made to address these scholars ' minds , the importance of human and society , and education in terms of them , as well as the procedures of education , education , education , education and education in early Islamic centuries . The study is formulated with the study of the resources , the end of the letters , the journals , articles , and research and research related to the topic using the analytical method . The result of research suggests that from the perspective of great scholars such as Al - Farabi , Ibn Sina , Ibn al - Miskvayy , and ….. the most important aims of education , achievement of an individual and society to happiness and perfection . Moderation and moderation are also the most important goals of education from these great scientists . an‎d the philosophical opinions and their ideological stance on education , the importance of the organization and the style of teaching , the relationship of the Teacher and the pupil , and its effects on the forms of different forms of education , from mosques to schools .