بررسي عوامل موثر درمشاركت اعضاي تعاوني هاي كشاورزي در تصميم گيري هاي مربوط به مديريت تعاوني هاي كشاورزي استان تهران

Investigating the effective factors on agricultural cooperative members’ participation in decision-making process and management of their cooperatives in Tehran province

شركت هاي تعاوني سازمان هايي مشاركتي هستند و نشانه بارز در آنها دخالت دموكراتيك اعضاء در برنامه ريزيها و تصميم گيري هاي مربوط به اداره امور شركت مي باشد. اعضاء شركت تعاوني مي بايست در تمام مراحل برنامه ريزي از تصميم گيري تا اجراء و ارزشيابي فعاليت ها دخالت آشكار و داوطلبانه داشته باشند. در واقع اين خصيصه عضو مدار بودن برنامه هاي شركت هاي تعاوني است كه مهمترين و اساسي ترين هويت تعاوني بودن آنها محسوب مي گردد. با وجود اين هنوز در بسياري از جوامع، شركت هاي تعاوني يافت مي شوند كه بدون در نظر گرفتن آراء نيازها و نظرات اعضاء برنامه هاي خود را تدوين مي كنند. البته عوامل بسياري در عدم حضور مشاركت اعضاء در جريان تصميم گيري هاي مربوط به اداره امور شركت هاي تعاوني موثر هستند مي بايست از جهات مختلف مورد مطالعه و بررسي قرار گيرند. در اين زمينه تحقيق حاضر سعي دارد در جهت شناسايي عوامل محدوديت زا و موانع فراروي مشاركت اعضاء در اداره امور تعاوني ها گام برداشته و با بهره گيري از يافته هاي بدست آمده راهكارهاي مؤثري را در جهت رفع اين موانع ارائه دهد. تحقيق حاضر با اين هدف و به منظور بررسي عوامل مؤثر در جلب مشاركت اعضاي شركت هاي تعاوني كشاورزي در تصميم گيري هاي مربوط به اداره امور شركت تعاوني ها در سطح استان تهران صورت گرفته است. نوع تحقيق كاربردي، توصيفي، علي ارتباطي و علي قياسي مي باشد. جامعه آماري مورد مطالعه در اين پژوهش شامل 227 نفر از مديران و 206 نفر اعضاي شركت هاي تعاوني كشاورزي تحت پوشش وزارت تعاون و در سطح استان تهران مي باشد كه به ترتيب به شيوه سرشماري ويژه گروه مديران و طبقه اي تصادفي نسبي ويژه گروه اعضاء صورت گرفته است. نتايج حاصل از ضريب همبستگي اسپيرمن بين متغيرها نشان مي دهد كه بين سن اعضاء ميزان تحصيلات ميزان سهام و سود ناشي از آن و ميزان مشاركت ايشان در تصميم گيري هاي شركت تعاون رابطه مثبت و معني داري وجود دارد. اما بين شركت اعضاء در كلاس هاي آموزشي و علاقه ايشان به كار گروهي و ميزان مشاركت آنان در تصميم گيري هاي شركت تعاوني رابطه معني داري وجود ندارد. نتايج حاصل از آزمون كروسكال واليس حاكي از آن است كه شيوه هاي تصميم گيري مديران بر ميزان مشاركت اعضاء در تصميم گيري هاي تعاوني تأثبر مي گذارد و بر طبق آزمون من وايت ني بين اعضاي شهري و روستايي تعاوني از نظر ميزان مشاركت در تصميم گيري ها اختلاف معني داري وجود دارد. با توجه به نتايج بدست آمده از اين تحقيق، برگزاري دوه هاي آموزشي در زمينه قوانين و مقررات تعاوني اهميت مشاركت و فلسفه وجودي تعاوني و زمينه هاي تخصصي فني و مديريتي از جمله مواردي هستند كه مي توانند در بهبود وضعيت مشاركت اعضاء در تصميم گيري ها و پذيرش مديران نسبت به اين مشاركت بسيار مؤثر واقع افتند.

Cooperatives represent participatory organizations whose main characteristics are democratic planning in decision making processes. Members should participate in all aspects of planning and decision making. In fact member-oriented programming and operation are the most important and fundamental feature of cooperatives. Nevertheless, there are many cooperatives which neither consider members' opinions nor involve them in decision making processes. Hence, above mentioned factors should be well elaborated and considered in detail. The main purpose of this study is to find out the factors that limit and prevent participation of members in management of cooperatives. This survey follows an applied-descriptive, correlative and deductive method as the main tool used together with pertinent information. The population in this study consists of 227 managers and 206 members of agricultural cooperative firms in Tehran province. Census and relative sampling methods were used for manager group and members, respectively. The results analysed by using coefficient of correlation show that there are positive and significant relationships between age, education, number of shares, benefit and member`s participation level in decision making process of the cooperatives. But, there were no positive and significant relationships between attendance in training courses and interest in teamwork and member`s participation level in decision making process of the cooperatives. Result obtained using Kruskal Wallis test shows that decision making behavior of managers affected amount of participation of members in decision making, and according to Mann- Whitney U test, there is significant difference between rural and urban members on participation in decision making process of cooperatives. Based on the results of the study, the following suggestion is also recommended: Holding training courses regarding cooperative rules, importance of participation, and managerial and technical subjects toward improving status of members’ participation in cooperative affairs.