بررسي زمين شناسي اقتصادي و ژنز كانسار آهن در منطقه ي هاويلا شمال دورود

منطقه ی هاویلا در برگه ی زمین شناسی شازند قرار دارد. سازندهای كرتاسه ی زیرین این ناحیه, به صورت دگرشیب بر روی سازندهای تریاس بالایی- ژوراسیك قرار گرفته اند. رسوبات آهكی كرتاسه ی زیرین در بر گیرنده ی كانسار آهك های اوربیتولین دار كرتاسه ی زیرین چین خورده اند. واحدهای كربناتی كانی زایی آهن است. ضخامت متوسط لایه ی معدنی 30 متر و بیشینه عیار آهن 8/33 درصد است. كانه ی اصلی گوتیت و لیمونیت است. كوارتز و كلسیت نیز اصلی ترین باطله هستند. دگرسانی ها در محدوده ی كانسار ساده بوده و دگرسانی های دولومیتی, پیریتی, هماتیتی و لیمونیتی غالب اند. كانسار از نوع كانسارهای آتشفشانی- رسوبی (Sedex) با سنگ میزبان كربناته می باشد. شیوه ی تشكیل كانسار, در یك حوضه ی رسوبی چینه بندی شده در محیط پادگانه ی قاره ای, ابتدا ژل هیدروكسید آهن به همراه سایر كاتیون ها نهشته شده است و شرایط رسوبگذاری از نوع احیایی ضعیف می باشد. فرآیندهای دیاژنیك باعث تراكم رسوبات و خروج آب گشته و تبلور گوتیت انجام شده و با ادامه ی دیاژنز گوتیت به هماتیت تبدیل شده است و نهایتاً افق كانه دار دچار تغییر شكل های تكتونیكی شده و گسترش عدسی مانند توده های معدنی را تكمیل كرده است, پس از آن فرآیندهای هوازدگی سوپرژن باعث شستشوی سولفیدها و كربنات ها گشته و به این ترتیب عیار آهن و منگنز افزایش یافته و بافت های خاص شرایط سوپرژن ایجاد شده اند. فراوانی آهن در سنگ در برگیرنده ی آهكی قابل توجه است (حدود 12 درصد) كه اولاً نشان دهنده ی آلودگی سنگ های منطقه به آهن است و ثانیاً نقش فرایندهای سوپرژن را در توزیع عناصر اصلی در منطقه مشخص می كند.