ارزیابی مقاومت گیاه كنگر فرنگی و ماریتیغال در خاك آلوده به تركیبات نفتی(گازوئیل)

آﻻﻳﻨﺪه های نفتی در ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ضمن ﺗﺄﺛﻴﺮ ﮔﺴﺘﺮده ﺑﺮ اﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢ ﻣﻨﻄﻘﻪ، با ورود ﺑﻪ ﭼﺮﺧﻪ ﻏﺬاﻳﻲ، سلامت اﻧﺴﺎﻧﻬﺎ را نیز ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲ كنند. ﺑﻪ منظور ﺟﻠﻮﮔﻴﺮی از ﮔﺴﺘﺮش اﻳﻦ آﻟﻮدﮔﻲ‏ ﻫﺎ و ﭘﺎﻛﺴﺎزی ﻣﻨﺎﻃﻖ آﻟﻮده ﻣﻲ ﺗﻮان از روش‏ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از جمله روش گیاه پالایی استفاده كرد.كنگر فرنگی (.Cynara scolymus L) و ماریتیغالSilybum marianum L.) ) گیاهانی دارویی از خانواده كاسنی و دارای تركیبات پلی ‏فنلی با خواص آنتی ‏اكسیدانی و محافظ كبدی می باشند. گیاهان دارویی در شرایط تنش برای حفظ بقای خود قادر به سنتز تركیبات موثره ای هستند كه در صنایع دارویی كاربرد فراوانی دارند. در شرایط آلودگی نفتی علاوه بر مسمومیت خاك، شرایط خشكی نیز حادث می ‏گردد كه با توجه به سابقه تحقیقات به نظر می‏ رسد این گیاهان (به ویژه كنگر فرنگی) به آلودگی تركیبات نفتی نیز مقاوم باشند. این پژوهش با هدف ارزیابی مقاومت كنگر-فرنگی و ماریتیغال به آلودگی گازوئیل اجرا شد كه در صورت حصول نتایج مطلوب می توان از این گیاهان به منظور پاكسازی خاك های آلوده به تركیبات نفتی و تولید مواد موثره دارویی استفاده كرد. به منظور انجام آزمایش بذور كنگر فرنگی و ماریتیغال در خاك آلوده با غلظت های0، 5، 10، 20، 40 و80 گرم بركیلو گرم گازوئیل كشت شدند. آزمایش بصورت طرح كاملاً تصادفی با 6 تیمار غلظت گازوئیل در 3 تكرار انجام شد.طبق نتایج بدست آمده گازوئیل بر جوانه زنی بذور گیاهان آزمایشی اثر معنی داری نداشت كه نشان دهنده مقاومت این بذور به شرایط آلودگی گازوئیلی خاك است. در مقایسه با گیاه ماریتیغال كه با افزایش غلظت آلاینده نفتی كاهش معنی داری در شاخص های رشدی نشان داد، شاخص های رشدی كنگر فرنگی از جمله ارتفاع گیاهچه و برخی دیگر تحت تآثیر آلودگی نفتی قرار نداشتند. اگرچه تحقیقات حاضر نیاز به تكمیل و تأیید مجدد در شرایط مزرعه دارد، با این وجود كنگر فرنگی سبزینه مناسبی در خاك های آلوده نفتی مزارع اطراف پالایشگاه ها و لوله های انتقال نفت خواهد بود.