تحليل سبكي ترجمۀ آيات قرآن در تفسير كشف الاسرار

قرن ششم از دوره هاي پر بار شعر و ادب فارسي است كه در هيچ دوره اي نثر مانند اين قرن اوج و تعالي نداشته است. نگارش كتابهاي مهم نثر فارسي در زمينه هاي مختلف مانند: كليله و دمنه، تفسير كشف الاسرار، تفسير ابوالفتوح رازي، تمهيدات عين القضاه همداني، راحه السرور راوندي، مكاتيب سنايي، منشات خاقاني، ذخيرۀ خوارزمشاهي، مقامات حميدي و... بيانگر آن است كه از نظر كمي هم هيچ سده اي به اندازۀ قرن ششم نويسندگان نامور و آثار ارزشمند و متنوع به خود نديده است (دانش پژوه، 1378: 29 به بعد). استاد ذبيح الله صفا در بارۀ تحول نثر فارسي در قرنهاي پنجم و ششم مي نويسد: « زبان ادبي، يعني فارسي دري در اين كتابها كمال رسايي و پختگي خود را به دست آورد و چون اين دو قرن در نتيجۀ طرز تعليم و تربيتي كه رايج بود دورۀ تكامل ادبيات محسوب مي شود شيوۀ نويسندگان در همۀ اين آثار استوار و استادانه و خالي از هر گونه عيب و خللي است. حتي بايد گفت: بسياري از شاهكارهاي نثر فارسي را خواه در نثر ساده و خواه در نثر مصنوع در اين دوره بايد جستجو كرد» (صفا، 1363: 10). هر چند همان عواملي كه در شعر منجر به پيدايش سبك عراقي شد، همان تحول را در نثر فارسي اين دوره هم پديد آورد. (جهت تفصيل رك: زرين كوب، 1375:11). البته رواج ادبيات عرب، نفوذ روز افزون اسلام در ايران و توسعۀ مدارس ديني از عواملي بودند كه سبب شدند به تدريج نثر پارسي دل انگيز دورۀ ساماني به نثر متكلف و فني دوره هاي بعد منجر شود « و به تعبيري نثر مرسل تكامل يافت و بدين ترتيب در جوار نثر مرسل موجز و مطنب از بطن آن از قرن ششم به بعد به نوعي نثر به شيوۀ تازه بر مي خوريم كه به نام نثر فني مشهور است» (رستگار فسايي،1380: 450).