مستعمره هند و راهبرد دولت انگلستان

روابط يك ملت با ملت هاي ديگر اصل انكارناپذير شناسايي و موجوديت آن ملت است. روابط ايران و انگلستان با ارسال سفرا و مراسلات همكاري از دوره حكومت ايلخانان آغاز گشت. در دوره تيموريان نيز اين روابط شكننده ادامه يافت. دوره صفوي نقطه عطفي در توسعه روابط خارجي ايران با انگلستان محسوب مي‌گردد. به دنبال آغاز عصراكتشافات جغرافيايي در قرون پانزدهم وشانزدهم رقابت شديدي بين اروپاييان برسر به دست گرفتن كنترل ادويه شرق وثروت هاي افسانه اي آن آغاز شد .اليزابت ملكه ي انگلستان درسال 1600ميلادي موافقت خود را با اختصاص تجارت شرق به كمپاني انگليسي هند شرقي اعلام نمود.تسلط سياسي ونظامي انگليس بر شبه قاره هند ، زمينه ي مجاورت مرزهاي آن را با ايران فراهم نمود. ازاين رو تلاش استعمارگران انگليسي از آن پس تا پايان جنگ جهاني دوم صرف حفظ اين مستملكه گرديد.هدف پژوهش حاضر كه به روش كتابخانه اي با اتكاء برمنابع واسناد تاريخي و با رويكرد توصيفي – تحليلي صورت پذيرفته آن است كه به تبيين تاريخي هر چه بيشتر ماهيت ژئوپوليتيك ايران و شيوه هاي كمپاني هند شرقي و سپس راهبردهاي هاي دولت انگلستان تا پايان جنگ جهاني دوم كه در جهت حفظ اين مستعمره صورت مي گرفت، بپردازد. حاصل اين پژوهش چنين است كه كشور ايران به دليل داشتن موقعيت خاص ژئوپوليتيك در كانون توجهات رقابت هاي استعماري قرار مي گيرد و هر يك از قدرت ها براي هدف ويژه اي به ايران نظر داشته اند.در اين ميان حفاظت از مستعمره هندوستان به عنوان سياست راهبردي انگلستان و مركز ثقل تمامي تكاپوهاي دولت لندن در مشرق زمين،حفظ استقلال ايران به عنوان عاملي براي جلوگيري از حملات روسيه تزاري و تضعيف هر چه بيشتر ايران براي جلوگيري از تهاجم به سرحدات هندوستان به حساب مي آيد.