مديريت محلي منابع آب با تأكيد بر تشكل‌هاي آب بران در زير حوضه آبريز مهاباد درياچه اروميه

توسعه و پيشرفت هر كشوري در گرو استفاده بهينه و كارا از منابع طبيعي و خدادادي است و آب به‌عنوان يكي از منابع حياتي نيازمند نگاه جامع و كلان بخش‌هاي خصوصي و دولتي است. بررسي اهميت منابع آب در توسعه معيشت، ضرورت عزم همگاني در ارتقاء بهره‌وري، لزوم مديريت بهينه و يكپارچه، توجه به بحران خشك شدن درياچه اروميه و تبعات زيست‌محيطي ناشي از آن، هدف اصلي تحقيق اخير است. جهت تحقق هدف مذكور، مطالعات روي دو محور (الف): فرهنگ‌سازي و آموزش روش‌هاي مصرف بهينه آب كشاورزي (ب): برنامه‌ريزي براي آموزش قوانين و مقررات بخش آب، توانمندسازي مشتركين و تقويت تشكل‌هاي آب‌بران متمركز گرديد. بررسي‌هاي كتابخانه‌اي (بررسي مطالعات ساير كشورها، قوانين و مقررات و...) و ميداني (برداشت‌هاي زمين-آماري، توزيع و تكميل پرسشنامه‌ها و...) موضوع از سال 1394 شروع و نهايتاً تحليل‌هاي توصيفي (آماري) و مكاني در محيط‌هاي نرم‌افزاري مختلف از جمله Spss و ArcGIS انجام گرفت. موضوعات مورد بررسي شامل رعايت حريم چاه‌ها و حفرچاه‌هاي غيرمجاز، وضعيت آب‌هاي زيرزميني آبخوان‌ها، تحويل حجمي آب به كشاورزان، آبياري شبانه، بومي‌سازي شيوه‌هاي نوين آبياري، بهره‌برداري اصولي و نگهداري از سازه‌ها و تأسيسات آبي، ساماندهي تشكل‌هاي آب بران با توجه به ساختار سنتي مديريت آبياري، ميزان شناخت قوانين توزيع عادلانه آب مي‌باشد. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد ا- به‌تدريج از اختيارات كشاورز در حوزه آب كاسته و به مسئوليت‌هاي دولت افزوده شده است.2- فقدان ارزش توليدي در برخي از مصارف باعث عدم توان پرداخت آب بها و گرايش به تخلف كشاورزان شده. 3- مشاركت جدي كشاورزان در تشكل‌هاي آبياري از جايگاه قانوني برخوردار نبوده و 4- عدم اعتقاد باطني كشاورزان به كم‌آبي و اينكه خشك شدن درياچه اروميه هيچ اهميتي براي آن‌ها ندارد. در پايان راهكارهايي همچون تهيه زيرساخت‌هاي لازم نقش‌پذيري تشكل‌هاي آب بران، دخالت هسته‌هاي فعال مردمي، ايجاد هماهنگي بين ارگان‌ها، تخصيص سهمي از آب به توسعه اشتغال پايدار و... بررسي و پيشنهاد گرديد.