بررسي و تحليل نقشمايه هاي اسطوره اي – بومي سقانفارهاي شرق مازندران ( مطالعه موردي سقانفارهاي شياده، لدار، شاهزاده رضا)

سقانفارها بنايي ساده و عموماً دو طبقه و از چوب ساخته شده اند. اين بناي مذهبي، آئيني و بومي منطقه كه هميشه در كنار تكايا ساخته شده اند، بگونه اي كه سقانفار (نماد حضرت ابوالفضل) و تكيه (نماد امام حسين(ع)) بصورت يك مجموعه جدايي ناپذير و رو به قبله ساخته مي شود. اين نگاه آئيني بومي به اين مجموعه كه در واقع نوعي احترام به بزرگان مي باشد، در ساختار معماري نيز وارد شد و هم بر اين اساس سقانفار را رو به تكيه مي ساختند. حتي در نقش پردازي بنا از مضامين بومي و بسياري از فعاليت هايي كه مردم بصورت روزمره انجام مي دادند استفاده كردند و اسطوره هاي ملي، روايتي الهام بخش يا قصه اي درباره گذشتگان و اغلب مانند نمادي ملي مهم است و ارزش هاي ملي را تصريح مي كند و ممكن است در قالب يك حماسه ملي ظاهر شود؛ اسطوره ها و حماسه هاي ايراني نه تنها نقش مهمي در ادبيات فارسي دارند، بلكه صحنه هاي اسطوره اي قهرمانان را به همراه تصوير به جهان هنرهاي بصري وارد كردند و حماسه ها يكي از مؤلفه هاي هويت ساز در خلق نقوش سقانفارهاست. نقاشي هاي صورت گرفته در اين بناها به دوره قاجار برمي گردد كه مضامين كلي نقوش را دو دسته مذهبي (واقعه كربلا، داستان هاي قرآني، آخرت و غيره) و غيرمذهبي (اساطيري، خيالي، رزم وخشونت، گياهي، حيواني، هندسي وغيره) در برميگيرد. تمركز اصلي اين مقاله بر مضامين اسطوره اي-بومي نقوش اين بناها براساس تطبيق نقوش سه سقانفار شياده لدار شاهزاده رضا بوده است، تا به علل تجلي اينگونه مضامين در اين بناي مذهبي پرداخته شود.