تحليل آيكونوگرافيك نگاره هاي نبرد رستم با اژدها

با توجه به اهميت آيكون اژدها در هنر ايران، به ويژه در نگارگري ايراني، و با استفاده از پيوندهاي محتواي اسطوره اي اژدها، اين پژوهش سعي دارد با استفاده از دانش آيكونوگرافي، به تحليل نگاره هاي نبرد رستم با اژدها بپردازد. اژدها در متون باستاني به عنوان يك نهاده اسطوره اي پليد ذكر شده است كه موجب خشكسالي است و پهلوانان بسياري، به نبرد با آن پرداخته اند، تا رونق و بركت و ترسالي را براي مردم به ارمغان آورند. در نگارگري ايراني در طول دوره هاي مختلف، با نگاره هايي روبه رو مي شويم كه رستم پهلوان در حال نبرد با اژدهاست. در اين مقاله با استفاده از دانش آيكونوگرافي و با گره زدن فرم هاي بصري نگاره ها با متون غير تصويري، به تفسير وتبيين نقشمايه هاي موجود پرداخته و ميزان تأثيرپذيري نگاره ها از متون غير تصويري تبيين خواهد شد. در اين ميان برخي نقشمايه ها مانند ببربيان (جامه رستم) و درفش اژدها پيكر (سلاح رستم) در متون غير تصويري حضوري پر رنگ دارند حال آنكه در نگاره ها ترسيم نشده اند. دليل اين تغييرات ويژگي هاي سبكي هر دوره است و نيز در برخي نگاره ها درهم آميختگي پهلوان حماسي با قديسين مذهبي ديده شده است.