واكنش شب پره مديترانه اي آرد Ephestia kuehniella Z. (Lep: Pyralidae) به سميت مونوترپنوئيدها

اسانس هاي گياهي مخلوطي از مونوترپن ها، سسكوئي ترپن ها و تركيبات معطر هستند كه در اين ميان مونوترپنوئيدها بعنوان تركيبات اصلي، اثرات كشندگي، دوركنندگي، بازدارندگي تغذيه و تخم گذاري روي حشرات دارند. محل اثر تركيبات مونوترپنوئيدي، سيستم عصبي بوده كه بازدارندگي فعاليت گيرنده هاي گابا و آنزيم استيل كولين استراز مي باشند. اين مطالعه به منظور تعيين اثر حشره كشي چند تركيب مونوترپنوئيدي روي لاروهاي بيد آرد Ephestia kuehniella كه يكي از آفات مخرب آرد و محصولات انباري است صورت گرفت. در اين پژوهش، ميزان LC50 سميت گوارشي سه تركيب مونوترپنوئيدي تجاري شامل آلفا پينن (آلدريج، 147524، 98 درصد)، دي آليل دي سولفايد (سيگما آلدريج، 317691، 80 درصد) و تيمول (سيگما، 0501T، 99 درصد) 24 و 48 ساعت پس از قرار گرفتن لاروها در معرض رژيم غذايي حاوي غلظت هاي مختلف اين تركيبات بررسي شد. غلظت هاي مورد استفاده براي آلفا پينن؛ دي آليل دي سولفايد و تيمول بترتيب 4، 6/ 5، 8، 3/ 11 و 16؛ 05/ 0، 08/ 0، 12/ 0، 24/ 0، 4/ 0 و 2، 4، 8، 16، 20 درصد بود كه با استون رقيق سازي شدند. ميزان LC50 آلفا پينن، دي آليل دي سولفايد و تيمول پس از 24 ساعت، بترتيب 66/ 10، 3 /0 و 81/ 6 درصد بدست آمد در حالي كه پس از 48 ساعت، ميزان LC50 براي آن ها بترتيب 04/ 9، 24 /0 و 5 درصد محاسبه شد. نتايج اين پژوهش حاكي از سميت بالاي دي آليل دي سولفايد نسبت به آلفا پينن و تيمول بود. با افزايش غلظت و زمان هر سه تركيب مورد بررسي باعث افزايش ميزان مرگ و مير لاروهاي بيد آرد شدند. از نتايج اين پژوهش مي توان چنين نتيجه گرفت كه تركيبات مونوترپنوئيدي داراي پتانسيل بالايي براي مبارزه با آفات انباري هستند و مي توانند به عنوان آفت كش هاي ايمن براي مبارزه با آنها در انبارها مورد استفاده قرار گيرند.