تاثير ازتوباكتر و آزوسپريليوم بر بيماري پژمردگي نخودزراعي ناشي از قارچ Fusarium oxysporum f. sp.ciceris

كشاورزي پايدار يك فرايند زيستي است كه سعي در پياده‌سازي خصوصيات كليدي يك اكوسيستم طبيعي دارد. و هدف تقويت و افزايش درازمدت حاصل‌خيزي خاك، كنترل زيستي آفات و بيماري‌ها، كاهش يا حذف كودهاي شيميايي و موارد حاصل‌خيز كننده است.در اين مطالعه تاثير كود بيولوژيك نيتروكسين (ازتوباكتر و آزوسپريليوم) بر فاكتورهاي قطر شاخه، تعداد انشعاب ساقه، وزن خشك ريشه و شدت بيماري زايي بر روي گياه نخود زراعي در تلقيح با بيمارگر (F.o.f.sp. ciceris) و بدون تلقيح با بيمارگر در قالب طرح كاملا تصادفي در 4 تيمار و 3 تكرار مورد بررسي قرار گرفت. ابتدا خاك زراعي و ماسه به نسبت يك به يك پس از استريل، به داخل گلدان‌هاي يك و نيم كيلوگرمي ريخته شد. سپس بذور نخود زراعي رقم ILC482 كه به بيماري پزمردگي حساس مي‌باشد پس از استرسل با هيپو كلريت سديم نيم در صد با ازتوباكتر و آزوسپريليوم كه در قالب كود بيولوژيك نيتروكسين بود بذر مال شد در داخل گلدان‌هاي يك و نيم كيلويي كاشته شد و در مرحله گياهچه‌اي مايه تلقيح قارچ به پاي طوقه و ريشه خراشيده شده بوته نخود تلقيح گرديد (روش وسترلند با كمي تغيير). نتايج نشان داد كه تيمار بوته‌هاي نخود با بيمار گر فوزرايوم تاثير معني‌داري بر شدت بيماري‌زايي داشت به طوري كه موجب 66 /59 درصد آلودگي در شاهد الوده شد. تاثيرازتوباكتر و آزوسپريليوم بر بيماري پزمردگي با 66/ 27 درصد نسبت به شاهد الوده باعث كاهش بيماري شد. نتايج نشان داد كه تلقيح بيمارگر بر روي گياه نخود باعث كاهش قطر ساقه، تعداد انشعاب شاخه و وزن خشك ريشه گرديد. تاثير نيتروكسين در تلقيح با بيمارگر بر فاكتورهاي ذكر شده باعث كاهش كمتري نسبت به شاهد آلوده شد. نتايج نشان داد كه تاثير نيتروكسين بر فاكتورهاي رشدي گياه نخود زراعي نسبت به شاهد آلوده معني‌داري بود اما با شاهد سالم بدون تلقيح نيتروكسين و بيمارگر در يك گروه اماري قرار گرفت.