اثر همزمان كرم خاكي و ريزوباكتر بر كلونيزاسيون ميكوريزايي ريشه و رشد سه گونه گياهي در يك خاك آلوده به فلزات سنگين

The combined effects of earthworms and rhizobacteria on root colonization and growth of three plant species in a soil contaminated with heavy metals

در اين مطالعه، اثركرم خاكي و باكتري بركلونيزاسيون ميكوريزايي ريشه و رشد گياه درخاك­هايآلودهبهفلزات سنگين مورد ارزيابي و مقايسه قرار گرفت. سه گونه گياه تلقيح شده با قارچ ميكوريزا به صورت جداگانه يا همزمان با كرم خاكي يا ريزوباكتري­ تحت شرايطگلخانهتلقيح گرديد. به­طور­كلي، تلقيحهر سه گياه ميكوريزايي مورد مطالعه باكرم خاكي و ريزوباكتر، درصد كلونيزاسيون ريشه، فراواني اسپورها، قابليت دسترسي فسفر خاك و رشد گياه را تحت تاثير قرار داد و بسته به نوع گياه و موجود زنده كاملاً متفاوت بود. همبستگي منفي معني­داربين فسفر قابل دسترس خاك و درصد كلونيزاسيون ريشه در هر سه گياه (ذرت: 48/ 0-=r، 05/0 P ؛ مَرغ: 74/ 0-=r، 001/0 P و گاوپونه: 65/ 0-=r، 01/0P ) نشان مي­دهد افزايش فسفر قابل دسترس خاك در حضور كرم خاكي يا ريزوباكتر مي­تواند يكي از عوامل كاهش درصد كلونيزاسيون ريشه باشد. همبستگي بين فراواني اسپور­ها و كلونيزاسيون ريشه هر سه گياه(غير­معني­دار در كشت ذرت؛ مَرغ: 76/ 0=r، 001/0 P و گاوپونه: 67/ 0=r، 01/0 P ) نيز متفاوت بود و نشان داد كه فراواني اسپور­ها شاخص مناسبي براي وابستگي ميكوريزايي نيست و به نوع گياه و جانداران خاك بستگي دارد. همچنين نتايج اين بررسي حاكي است درصد كلونيزاسيون ريشه نيز شاخص مناسبي از رشد اين گياهان نيست و به عوامل ديگري همچون نوع گياه بستگي دارد.