بررسي اثر اضافه كردن زئوليت به خاك در كاهش اثرات منفي تنش خشكي بر رشد و عملكرد كلزا

Study the efficiency of zeolite on reduce the effect of drought stress on agronomical traits and yield of rapeseed in Karaj local.

جهت بررسي تأثير كاربرد زئوليت بر رشد و عملكرد دانه كلزا در شرايط تنش خشكي، آزمايشي به صورت فاكتوريل‌اسپليت در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي با چهار تكرار اجرا شد. كاربرد زئوليت در دو سطح (صفر و 10 تن در هكتار)و رژيم­هاي آبياري در سه سطح آبياري پس از 40، 60 و 80 درصد تخليه رطوبتي به ترتيب به‌عنوان عدم‌تنش، تنش‌خفيف و تنش‌شديد) به صورت فاكتوريل در كرت­هاي اصلي و ژنوتيپ­هاي كلزا (لاين KR4 و Eldo و ارقام GKH305 و Anatol) در كرت­هاي فرعي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه تنش‌خشكي سبب كاهش معني‌دار صفات رشدي گياه گرديد و دو تنش متوسط و شديد باعث كاهش 59 و 86 درصدي عملكرد دانه شد. با افزايش محدوديت آب، كارايي زئوليت افزايش يافت و اثر مثبت آن بر عملكرد دانه در سطوح عدم‌تنش، تنش‌متوسط و شديد 27، 64 و 94 درصد بود. در شرايط عدم تنش، KR4 و GKH305 به‌ترتيب در استفاده و عدم استفاده از زئوليت و در تنش متوسط و شديد رقم Anatol بالاترين عملكرد را داشتند.

To study the effect of zeolite use on growth and yield of Rapeseed under drought stress, a split factorial experiment in a randomized complete block design was conducted with four replications. In this study, there were three irrigation regimes (Irrigation after 40, 60 and 80% SWD, respectively, as non-stress, low stress and high stress) and the use of zeolites in two levels (0 and 10 tons per ha) factorial in main plots and genotypes of rapeseed (Line KR4 and Eldo and GKH 305 and Anatol cultivars) in sub-plots. The means compression revealed that water stress leads to a significant decrease in growth traits and finally two moderate and severe water stress in caused to 59 and 86% reduction in seed yield. But the use of zeolite was also a significant increase in the above mentioned traits. The results indicated that increased zeolite efficiency with increasing water restrictions and the zeolite efficiency in grain production in levels of non-stress, moderate and severe stress was 27, 64 and 94 percent, respectively. Although under non stress the KR4 line and GKH305 cultivar between genotypes had the highest seed yield in the use and non-use of zeolite, respectively, but under medium and severe stress, Anatol had the highest yield among the genotypes.