انتخاب پذيري و توزيع عمودي اندازه ذرات رسوب حاصل از فرسايش بادي با استفاده از آزمايش تونل باد و نمونه گير BSNE

Selectivity and vertical distribution of sediment particle size due to wind erosion using wind tunnel and BSNE sampler

پژوهش حاضر با هدف بررسي توزيع عمودي شدت توليد رسوب و اندازه ذرات حاصل از فرسايش بادي با استفاده از تونل باد و سري نمونه گير رسوب در شرايط كنترل­شده آزمايشگاهي انجام شد. سه سرعت باد شامل 6، 12 و 16 متر بر ثانيه در ارتفاع 40 سانتي­متري بر روي سطحي به طول 7 متر از يك نمونه خاك زراعي ايجاد و رسوب توليدي با استفاده از نمونه‌گير BSNE در ارتفاع‌هاي 2، 10، 30، 50، 70 سانتي­متري از سطح جمع­آوري شد. نتايج نشان داد كه با افزايش ارتفاع، رسوب توليدي بطور غيرخطي كاهش و فراواني ذرات ريز افزايش مي­يابد. بيشتر رسوب در ارتفاع صفر تا 10 سانتي­متر از سطح خاك منتقل شد به اين معني كه در صورت انجام عمليات حفاظتي مناسب نظير ايجاد زبري در سطح تا اين ارتفاع، مي­توان فرسايش بادي را تا حد زيادي مهار كرد. در بين كلاس­هاي مختلف اندازه ذرات رسوب، ذرات با اندازه 125 تا 250 ميكرون بيشترين انتخاب­پذيري را نسبت به خاك در معرض فرسايش نشان دادند.

The present study aims to investigate the vertical distribution of sediment load as well as sediment size distribution due to wind erosion using wind tunnel facility and sediment sampler set under controlled laboratory conditions. Three wind velocities of 6, 12, 16 m/s at 40 cm height on a cropland soil surface with 7 m length were introduced and the produced sediment was collected using the standard BSNE sampler installed at different heights of 2, 10, 30, 50 and 70 cm. Results showed that with increasing height, the sediment yield decreased non-linearly while the frequency of fine particles increased. Most sediment particles were transported within the height of 0 to 10 cm from the soil surface; this means that by appropriate conservation practices such as making roughness to this height, wind erosion can be controlled, significantly. Among different sediment size classes, particles in the ranges of 125 to 250 micron showed the highest selectivity compared to the eroded soil.