بررسي كمّي تأثير مورفولوژي مخروط افكنه بر تغييرات فيزيكي و شيميايي خاك (مطالعه موردي: مخروط افكنه ريوند)

Assessing the quantitative effects of alluvial fans morphology on soil characteristics

سطح كره زمين با لايه اي نازك به نام خاك پوشيده شده است. گرچه ضخامت اين لايه به نسبت ساير لايه هاي زمين كمتر است، امّا براي انسان از جنبه هاي مختلف از اهميّت بالايي برخوردار است. در ميان اشكال زمين ريختي، مخروط افكنه ها را مي توان مهمترين اشكال از نظر وجود خاك حاصلخيز و بستر مناسب براي فعّاليّت هاي عمراني دانست. هدف از اين تحقيق بررسي تأثير عملكرد فرم و فرآيند در ايجاد تغيير در ويژگي هاي خاك مخروط افكنه است. بدين منظور بعد از انتخاب سه سطح فسيل، قديمي و جديد، از خاك آنها نمونه برداري شد و مورد آزمايش قرار گرفت. نتايج نشان داد كه اولاً رابطه معنا داري بين ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي خاك و مورفولوژي مخروط ها وجود دارد. ثانياً مشخص شد كه مهمترين عامل در تغيير ميزان ويژگي هاي خاك، فرآيند هاي فعّال در سطح مخروط افكنه ها از جمله برش و رسوبگذاري است.

Earth surface is covered by a thin layer named soil. In spite of this thickness, it is very important to mankind. Among earth’s landforms, alluvial fans are one of the most important ones due to their fertile soil and also their capability for constructive activities. The goal of this research is to assess the effect of land forms and the processes that shape them, on soil physical and chemical characteristics. To do this we first divide the fan in to 3 surfaces. The fossil, old and the new surface. Then we sampled the soil from each fan. Results showed that there is a significant correlation between soil physical and chemical characteristics and fans morphology. Results also showed that active processes on fans surface, like cutting (erosion) and deposition, are the most important factors in amount of soil physical and chemical characteristics.