بررسي تاثير متغيرهاي كلان اقتصادي بر شاخص كل قيمت سهام در ايران

The Impact of Macroeconomic variables on Stock price in Iran

در اين تحقيق هدف بررسي رابطه بلندمدت ميان متغيرهاي كلان اقتصادي با شاخص كل قيمت سهام در بورس تهران است. متغيرهاي كلان اقتصادي مورد بررسي شامل نرخ ارز، نرخ سكه طلا، نرخ بهره بانكي، قيمت نفت سبك و ميزان نقدينگي مي باشند. داده هاي اين تحقيق به صورت سري زماني فصلي براي دوره زماني 16 ساله (سال 95-1380) مي باشند و از سايت بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران، مركز آمار ايران، سازمان اپك و سازمان بورس اوراق بهادار تهران اخذ شده است. از نقاط تمايز اين تحقيق نسبت به ساير مطالعات، استفاده از تعداد متغيرهاي كلان اقتصادي بيشتر و نيز بررسي آنها در بازه زماني طولاني تر مي باشد كه اين دو عامل باعث كسب نتايج دقيق تر و هم خواني بيشتر با واقعيت مي باشند. در اين مطالعه از آزمون ريشه واحد ديكي-فولر تعميم يافته براي بررسي پايايي متغيرها و آزمون همجمعي يوهانسن براي بررسي وجود روابط بلندمدت و مدل خودرگرسيون برداري براي درنظرگرفتن تاثير ميان متغيرها و در ادامه براي بررسي رابطه تعادلي از مدل تصحيح خطاي برداري استفاده شده است. در مرجله آخر براي بررسي اعتبار نتايج به دست آمده از آزمون ناهمساني واريانس پسماند وايت و آزمون همبستگي سريالي پسماند بهره گرفته شده است. قابل ذكر است كه تخمين مدل و بررسي كليه آزمونها به كمك نرم افزار اقتصادسنجي Eviews9 انجام شده است. نتايج به دست آمده نشان مي دهد كه نرخ ارز، ميزان نقدينگي و قيمت نفت با شاخص كل قيمت سهام رابطه معكوس و نيز قيمت سكه طلا و نرخ بهره بانكي با شاخص كل قيمت سهام رابطه مستقيم دارد.

In this study, it is attempted to investigate the long term relationship impact of macroeconomic variables on the Total Stock Price Index in Tehran Stock Exchange. The macroeconomic variables studied include Exchange rate, Gold coin rate, Bank interest rate, Oil price, and Liquidity. The collected data are quarterly time series data for the period of 16 years (2001 to 1995). The distinction points between this study and other studies is the use of a larger number of macroeconomic variables, as well as their examination over a longer period of time, would provide more accurate results and closer to the reality. It used the ADF Unit root test for checking the reliability of variables and Johansen’s cointegration test to examine the existence of long term relationship and Vector autoregressive model for considering the effect of variables, and further to investigate the equilibrium relationship a vector error correction model was used. In the final step, validation tests have been used to check the validity of the results. Evaluations of all tests and model estimation were done by Eviews9 econometric software. The results show that Exchange rate, Liquidity and Oil price are inversely correlated with the Total stock price index, and the Gold coin price and Bank interest rate are directly related to the Total Stock price index.