خشونت ورزشكاران در فوتبال و چالش هاي حقوق كيفري در مواجهه با آن

در ميان رشته هاي مختلف ورزشي، بي شك فوتبال اهميّت فوق العاده اي دارد به طوري كه براي بيان اهميّت فوتبال در جوامع كنوني نيازي به بيان آمار و ارقام نيست، چراكه حتي كساني كه نسبت به فوتبال بي تفاوت و بي علاقه اند اهميّت اين رشته ورزشي را در ابعاد مختلف، انكار نمي كنند. در سال هاي اخير رشته هاي مختلف ورزشي به خصوص فوتبال از هدف ورزش براي سلامت جسم و گذران اوقات فراغت خارج شده و دستخوش خشونت و درگيري هاي پُر دامنه مي شوند. به نحوي كه خشونت ورزشي اكنون جزء جدايي ناپذير ميادين ورزشي شده است و به عنوان يكي از مهمترين ناهنجاري هايي شناخته مي شود كه مقابله با آن، نياز به اتّخاذ تدابيري خاص است. تدابيري كه مي بايست قبل از هر چيز با فضاي ارتكاب اعمال خشونت آميز در آن ورزش، مطابقت داشته باشد، چراكه اگر بدون توجّه به ويژگي هاي يك ورزش چارچوب و قوانيني براي آن وضع شود، شايد منتهي به از بين رفتن جذّابيت هاي آن رشته ورزشي شده و با عدم استقبال ورزشكاران و تماشاگران مواجه گردد. خشونت ورزشكاران در فوتبال را مي-توان به سه قسم عمده برخورد فيزيكي خشن، خشونت مرزي يا بينابين، خشونت مجرمانه تقسيم كرد. هريك از اين خشونت هاي مذكور ويژگي هايي دارند كه آنها را از يكديگر متمايز مي كند و براي مقابله با هر يك از آنها حقوق كيفري با چالش هايي مواجه است كه نمي تواند از تمام ظرفيت خود همانند ساير حوزه هاي ديگر استفاده كند. نگارندگان در اين نوشتار در پي آن هستند كه ضمن تفكيك ميان اقسام خشونت ورزشكاران در فوتبال به طور خاص به اين پرسش پاسخ دهند كه حقوق كيفري براي مقابله با خشونت ورزشكاران در فوتبال با چه چالش هايي مواجه است و چرا حقوق جزا براي مقابله با خشونت ورزشي، نمي تواند به كيفرهاي شديد متوسّل شود؟ در اين راستا به نظر مي رسد خشونت ورزشكاران در ورزش الزاماً نيازمند برخورد كيفري نمي باشند و در مواردي هم كه نيازمند برخورد كيفري مي باشند، لازم است شرايط و ويژگي هاي محيطي كه چنين رفتارهاي خشونت آميزي بروز پيدا مي كند در نظر گرفته شود. لذا بايد توجه داشت راهبرد كارآمد و موفق براي مقابله با خشونت در ورزش الزاماً نبايد كيفري و سركوبگرانه باشد و استفاده از كلاس هاي كنترل و مديريت خشم و ديگر تدابير پيشگيرانه مي توان بسياري خشونت هاي غيرمجاز در ورزش را به حداقل رساند. استفاده از روانشناسان ورزشي در كادر فني تيم ها عاملي است كه مي تواند در زمينه جلوگيري از بسياري از خشونت ها مؤثر باشد.