بررسي زمينه هاي فرهنگي و اجتماعي موثر بر خشونت در شهر كرمان

خشونت پديده اي تاريخي است كه در ادوار گذشته نيز وجود داشته است. اما علي رغم پيشرفت هاي روزافزون بشري اين پديده هنوز هم پا برجاست و فارغ از مليت، نژاد، طبقه اجتماعي و حتي ميزان توسعه يافتگي كشورها همچنان جزئي از زندگي روزمره شده است. خشونت هر چند پديده اي تاريخي است ليكن يك پديده اجتماعي نيز مي باشد، اگرچه ميزان و شدت آن در كشورها، فرهنگ ها و حتي در خرده فرهنگ هاي گوناگون متفاوت مي باشد؛ اما به عنوان يك پديده ي چند بعدي هم علت و هم معلول بسياري از آسيب هاي اجتماعي است. تاكنون خشونت و رفتارهاي خشونت آميز در گستره ي وسيعي از حوزه هاي جامعه شناسي، روانشناسي، جرم شناسي و ... مورد تحقيق و مطالعه قرار گرفته است. برمبناي تحقيقات صورت گرفته عوامل زيادي مي توانند بر شكل گيري خشونت و نوع و ميزان آن تاثير بگذارند. در اين بين به نظر مي رسد عوامل اجتماعي و فرهنگي به عنوان مبناي وجودي هر جامعه مي توانند نقش موثري را در بازي خشونت ايفا كنند، چرا كه اين عوامل حاصل رويارويي روزانه ي افراد يك جامعه در خيابان ها، فروشگاه ها، پارك ها و به طور كلي همه ي فضاهايي است كه زندگي عمومي خود را در آن ها تجربه مي كنند و همچنين برگرفته از سنت ها، آداب و رسوم مردم جامعه مي باشد. از اين رو، تحقيق و پژوهش براي پيشگيري و درمان اين معضل، ضرورتي اجتناب ناپذير است. لذا پژوهش حاضر، در پي بررسي زمينه هاي فرهنگي و موثر بر خشونت در شهر كرمان به عنوان مركز بزرگترين استان كشور با خاستگاهي اجتماعي و فرهنگي منحصر به فرد، مي باشد. پژوهش حاضر از نظر نوع تحقيق در دسته ي پژوهش هاي بنيادي قرار مي گيرد. در اين پژوهش از روش تركيبي به شيوه ي همزمان لانه كرده بهره برده شده؛ روش كيفي مورد استفاده، ئئوري زمينه يابي؛ و روش كمي، همبستگي است. بر اين اساس، پس از مرور ادبيات نظري پيرامون تحقيق و بررسي پرونده هاي قضايي با موضوع خشونت به شيوه ي زمينه يابي، فرضيه هاي تحقيق ارائه و پرسشنامه ها تدوين گرديدند. پس از بررسي روايي پرسشنامه هاي طراحي شده، آن ها بين مشاركت كنندگان تحقيق توزيع شدند. جامعه آماري مورد مطالعه در اين پژوهش شامل كليه ي ساكنان شهر كرمان مي باشد، كه با استفاده از جدول مورگان، تعداد 384 نفر به عنوان نمونه ي آماري در نظر گرفته و با استفاده از شيوه ي تصادفي، پرسشنامه ها در چهار منطقه شهري كرمان توزيع و داده ها گردآوري شدند. از مجموع پرسشنامه هاي توزيع شده نهايتاً 377 پرسشنامه كامل و مناسب براي تجزيه و تحليل انتخاب شدند. نتايج حاصل از آزمون هاي همبستگي و تحليل رگرسيون بين متغيرها نشان داد كه بين عدم برآورده شدن انتظارات از راه هاي مشروع، عدم تخليه صحيح و مناسب خشونت انباشته، عدم تعهد به اصول اخلاقي، خانوادگي و اجتماعي، در دسترس بودن سلاح، ضعف در كنترل خشم آني، سابقه مهاجرتي، تضاد منافع، محيط هاي حادثه خيز، تصور عدم پيگيري پليس و نهادهاي امنيتي، قضايي، خوي خشونت طلبي و غريزي با خشونت رابطه ي مثبت و معناداري وجود دارد. همچنين، نتايج حاصل از آزمون ميانگين نشان مي دهد كه ميانگين خشونت مردان در مقايسه با زنان اندكي بيشتر است. اما، تفاوت معناداري در ميزان خشونت بين متاهلين و مجردين وجود ندارد.