تحليل و بررسي مباني تربيتي در پندهاي پدرانۀ شاهنامۀ فردوسي

با توجّه به اين¬كه ادبيات از پرداده¬ترين عرصه¬هاي تفكّر بشري است، از هر منظري كه به آن پرداخته شود، قابليت تحليل و تفسير دارد. بر اين مبنا پژوهش حاضر در سروده¬هاي فردوسي، حماسه¬سراي نامي ايران، درپي يافتن منش¬هاي پرمعناي ديرينۀ ايراني درپندهاي پدرانۀ اوست. پندهايي كه مي تواند مبناي آموزه¬هاي تربيتي قرارگيرد و تفكرات انسان شناختي كهن را در پرتو تفسيرهاي جديد به تماشا بگذارد. از 50344 بيت شاهنامه، 185 پندپدرانه در 307 بيت ارائه شده¬ كه در اين پژوهش براساس موضوع¬ها و مضامين تربيتي¬شان در شش جدول طبقه¬بندي شده¬است. با تحليل و بررسي آن¬ها اين نتيجه حاصل شد كه حسّاسيت شاعر نسبت به بعضي موضوع¬ها مثل عدل و داد در حدّي¬ است كه آن موضوع به صورت موتيف در پندهايش درآمده است. اين پندها بياني حماسي و شكلي خرد¬گرايانه و مستدل دارند . عمومي¬، فراگير و به عبارتي جهان شمول اند و نشان مي¬دهند جهان¬بيني الهي، ايمان به مبدأ و معاد و هدف¬داري حيات و فطرت وكرامت انسان زيربناي نظام تربيتي درانديشۀ اين شاعر متفكّر زبان فارسي است.