متون ديروز، انسان امروز، چشم¬انداز فردا: بررسي ظرفيت¬هاي حماسة ملي در آفرينش ادبي با محور تعليم و تربيت فرد انساني و شهروند اجتماعي

بازآفريني داستان¬هاي جديد از متون كهن، بدان¬گونه كه بازتابي از عينيت و معنويت توأمان را در خود داشته باشند، از مهم¬ترين نياز¬هاي مخاطبان اين حوزه و جدّي¬ترين چالش¬هاي فعّالان اين عرصه است؛ اما با وجود تلاش-هاي متعدد، كم¬تر شاهد توفيق چشم¬گير در اين زمينه بوده¬ايم. در اين بين، پيوند ميان ادبيات داستاني معاصر و ظرفيت¬هاي موجود در متون كهن حماسي مي¬تواند راهگشا باشد؛ از يك سو، داستان، كه شامل سبك¬ها و زيرسبك-هايي است كه دنيايي متفاوت از دنياي واقعي را به تصوير مي¬كشد و از ديگر سو، ادب حماسي است با شالودة بن-مايه¬هاي اساطيري كه در جهان¬بيني پيچيدة آن مي¬توان انعكاسي از تفسير ناخودآگاهانة رويدادهاي هستي را مشاهده كرد. گرچه كاربرد اسطوره يكي از مؤلفه¬هاي مهم رمان مدرن و پست¬مدرن به شمار مي¬رود، اما نويسندگانشان صرفاً به تقليد و بازروايي اساطير گذشته نمي¬پردازند، بلكه از آن¬ها الهام مي¬گيرند، دگرگونشان مي-كنند، با اساطير ديگر درمي¬آميزند و حتي اسطوره¬هاي نو مي¬آفرينند. اين دگرديسي¬ها، در رمان فارسي و در آثار برخي رمان¬نويسان ايراني نيز رخ داده است. نگارنده، اين شيوه¬ها را به صورت¬هاي تلفيق، تغيير و جا¬به¬جايي تقسيم كرده¬ و برآن است كه تحليل آن¬دسته از بن¬مايه¬هاي اساطيري¬-حماسي كه در حين روايت دچار دگرگوني¬هاي بنيادين مي¬شوند شيوة مهمي براي خودشناسي و وسيله¬اي براي درك پيوند ميان انسان و جهان پيرامون¬اند؛ اين دگرگوني¬ها با ايجاد ترديد و تعمق در هنجارهاي ازپيش¬تعريف¬شده، درصدد آفرينش فضاهاي جديد و متناسب با موقعيت¬هاي كنوني جهان و جامعه هستند و افزون بر فراهم كردن زمينة رشد ارزش¬هاي اخلاقي، تأثيرات مثبت رواني، رفتاري، تربيتي و تقويت قوة تخيل را –به¬ويژه- در مخاطب جوان و نوجوان در پي خواهند داشت.