بررسي انتقام و انگيزه‌هاي آن در دورۀ پهلواني شاه‌نامه

كين¬كشي و خون¬خواهي- كه يك واكنش آني در رفتار انساني شمرده مي¬شود- از بُن¬مايه¬هاي شاخص و چشم¬گير منظومۀ بي¬بديلِ حماسي فردوسي، در شاه¬نامه¬است. سئوال اصلي اين نوشته كه درصدد پاسخ بدان برآمده¬ايم آن است كه فردوسي چه ديدگاهي در ارتباط با موضوع كين كشي در بخش پهلواني شاهنامه دارد؟ اين پژوهش به شيوۀ اسنادي تحليلي و به روش كتابخانه¬اي ترتيب يافته است. يافته¬هاي اين تحقيق نشان مي¬دهد انتقام خون از ديدگاه ايرانيان باستان، امري مقدّس و بايسته است و صاحب خون در حدامكان بايد در انتقام بكوشد. فردوسي نيز با تأسي از باور نياكان خود، اگرچه به اقتضاي انسانيّت، در جاي¬جاي شاه¬نامه به گذشت و اغماض و خويشتن¬داري تشويق مي¬كند، امّا ناگزير براي پيش‌بردِ كُنشِ داستان¬هاي شاه¬نامه و به بهانه¬هاي متفاوتي چون: حراست از مرز و بوم و كيان و تخت و تاج و تحريك غيرت ملّي و...، كين¬كشي را مي¬ستايد و بدان سفارش مي¬كند.