بررسي عوامل پنهاني تعيين‌ كننده عملكرد دانه گندم دوروم با استفاده از تجزيه عامل‌ها در منطقه اهواز

به منظور شناخت عوامل پنهانی موثر و صفات مهم تعیین كننده عملكرد دانه گندم دوروم تحت شرایط تاریخ كاشت هاي متفاوت و تنش 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه كشاورزي و منابع طبیعی رامین در قالب - رطوبتی در مراحل نموي مختلف، آزمایشی در سال زراعی 1391 اسپلیت – پلات بر پایه طرح بلوك هاي كامل تصادفی با 5 تكرار انجام شد. تجزیه به عامل ها روش آماري چند متغیره ي است كه به منظور درك روابط علی و معلولی بین صفات و كاهش تعداد زیادي از صفات به فاكتورهاي مهم تعیین كننده عملكرد استفاده می شود. آنالیز داده ها بر اساس تجزیه به عامل ها بعد از استخراج عامل ها از طریق استخراج ریشه هاي راكد و میزان درصد واریانس تجمعی تبیین شده توسط عامل ها و چرخش 91 درصد از تغییرات كل داده ها مربوط به 6 عامل اصلی اول می باشد. / به روش واریماكس و نرمال سازي به روش كیسر میر نشان داد كه 603 این فاكتورها به ترتیب فاكتور موثر در افزایش ارتفاع بوته، افزایش عملكرد و اجزاي آن، افزایش تعداد دانه در سنبله، فاكتور موثر در انتقال آسیمیلات ها به دانه، فاكتور موثر در تولید و توزیع ماده خشك و موثر بر فعالیت هاي فتوسنتزي و منبع نامگذاري شدند. بر اساس نتایج حاصل از بررسی ضرایب عاملی می توان گفت كه براي داشتن عملكرد دانه بیشتر در شرایط آب و هوایی استان خوزستان باید به حفظ صفات تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در واحد سطح و وزن هزار دانه اهمیت بیشتري داده شود. بذل توجه بیشتر به مدیریت تولید گندم دوروم تحت شرایط محیطی توآم با تنش استان خوزستان می تواند نقش كلیدي در افزایش عملكرد این محصول داشته باشد.