آموزش، آگاهي و بسط جامعه مدني، بستري براي توسعه و پيشرفت پايدار ايران

پيش فرض اين مقاله اين است كه الگوي اسلامي-ايراني توسعه وپيشرفت داعيه حفظ ميراث زيست محيطي انسان را همراه با بهبود كيفيت زندگي افراد دارد. چنين آرماني كه درادبيات علمي توسعه پايدارعنوان گرفته است، نيازمند تغييراتي گسترده در زندگي افراد و حكومت است. درپژوهش پيش رو بسط علم درعرصه زندگي براي حفاظت محيط زيست مطرح مي شودكه يكي از مولفه هاي محورتدابيراين الگو مي باشد. براي نشان دادن بعد مقايسه اي كاربانظامهاي جهاني ووجوداشتراك نظري با آنها، درچارچوب نظري اين پژوهش ازيافته هاي سازمان يونسكو (به عنوان متولي آموزش براي توسعه پايدار) در سه حوزه اجتماع، اقتصاد و محيط استفاده شده است. روش پژوهش حاضر پيمايش بوده، ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه خودساخته، جمعيت آماري آن نيزكه بعنوان شاهد مثالي مورد بررسي قرارگرفته شهروندان بالاي 18 سال يكي از شهرهاي ايران است كه بر اساس سرشماري 1390، 56289 نفر بوده اند. از بين اين تعداد با فرمول كوكران 382 نفر با روش خوشه اي تصادفي به عنوان نمونه برگزيده شدند. تحليل نتايج تحقيق با نرم افزار spss نشان داد كه: سطح آگاهي از مفهوم و مولفه هاي توسعه پايدار در سطح متوسط روبه بالا است. متغير وابسته پژوهش، با متغيرهاي آگاهي از حقوق شهروندي، بعد ارتباط با مردم سرمايه اجتماعي و بعد هنجارهاي متقابل سرمايه اجتماعي همبستگي معني دار داشته است كه بيش ترين هم بستگي معني دار با آگاهي از حقوق شهروندي بوده است. هم چنين بر اساس نتايج تحليل رگرسيوني، متغيرهاي مستقل باقيمانده در مدل رگرسيوني (آگاهي از حقوق اجتماعي شهروندي، هنجارهاي متقابل و ارتباط مردم) 36 درصد از تغييرات آگاهي از مفهوم و مولفه هاي توسعه وپيشرفت پايدار را تبيين مي كنند. بنابريافته هاي اين پژوهش تغييرات ضروري ذكر شده دربالا مستوجب مشاركت مردم وحضور جامعه مدني است و لازمه آن نيز آگاهي و آموزش مردم در باره توسعه پايدار است. دراين رابطه سرمايه اجتماعي و آگاهي از حقوق شهروندي را مي توان دو مولفه اساسي جامعه مدني دانست. افزايش وغناي اين دوعامل مي تواند ازيك طرف علم را درعرصه زندگي بسط دهد. ازطرف ديگرباحفاظت ازمحيط زيست آدميان توسعه وپيشرفت پايدارمورد نظرالگو راتأمين نمايد.