نقدي بر تدبير «پيشگيري و جلوگيري از جرم با افزايش آگاهي و تقواي عمومي» در سند الگوي پايه پيشرفت

مسئله پيشگيري از جرم يكي از مسائل مهم در حفظ و ارتقاي سلامت جامعه است. تعاليم اسلامي مملو از آموزه‌هاي اخلاقي و فردي است كه بر رعايت تقوا در جامعه تأكيد كرده و همواره مسلمانان را از افتادن در دام وسوسه‌هاي شيطاني برحذر مي‌دارد. در اين مقاله به بررسي مفهوم و الزامات پيشگيري از جرم از منظر تعاليم اسلامي و نظريات جديد علمي پرداختيم. پس از مطالعه مشخص شد كه ديدگاه اسلام به مسئله جرم، ديدگاهي اجتماعي است كه تابع خرد جمعي و نظر عموم مردم است. در واقع مجتهد الزامي به تعيين مصاديق جرم ندارد و همينكه عموم مردم كاري را مصداق عيني جرم و كار خلاف بدانند، از نظر ديني هم آن كار، جرم تلقي مي‌شود. از سويي ديگر نظريات علمي هم جرم را امري اجتماعي مي دانند كه بايد براي پيشگيري از آن، راهكارهايي اجتماعي مبتني بر كاهش فرصت ارتكاب جرم پيشنهاد كرد. متون اسلامي و آيات شريفه قرآن نيز تأكيد ويژه‌اي بر امر كنترل فرصت‌هاي ارتكاب جرم در جامعه دارند و در اين زمينه با نظريات علمي كاملاً هماهنگ و همسو هستند. لذا تأكيد اصلي در سياست‌هاي كاهش جرم بايد بر مديريت و كنترل فرصت‌هاي بروز جرم در جامعه و ايمن‌سازي هرچه بيشتر محيط اجتماعي باشد.