كليدواژه :
وحدت وجود , وحدت شهود , ظهورات حق , مراتب وجود , كثرت تجليات , وحدت در كثرت
چكيده فارسي :
حكيم آقا علي مدرس در بحث وحدت يا كثرت وجود، بجاي وحدت وجود در متن واقع فقط قائل به وحدت شهود شده است، و «وحدت وجود» را در متن واقع شديدا إنكار كرده است، ولي در اين باب سه ديدگاه أصلي ديگر وجود دارد، يكي وحدت وجود در متن واقع در عين ثبوت كثرت با تنزل حق به مراتب حقائق إمكاني، دوم وحدت وجود در متن واقع در عين ثبوت كثرت به عين وجود بسيط حق بدون تنزل به مراتب حقائق إمكاني، و سوم وحدت وجود در متن واقع در عين ثبوت كثرت ظهورات حق بدون اين كه خود وجود حق دستخوش تكثر يا تغيري شود؛ به نظر نگارنده أدلۀ عقلي و نقلي ديدگاه أخير را تأييد مي‌‌كنند و ديدگاه‌هاي سه‌گانه أول همه باطلند.
