ارزيابي و تحليل حساسيت روشهاي مختلف برآورد زمان تمركز

Sensitivity Analysis of Different Time of Concentration Methods

يكي از مهم ترين پارامترهاي زماني مورد استفاده در هيدرولوژي، زمان تمركز مي¬باشد. زمان تمركز در طراحي سرريزها، برآورد حجم سيلاب، تهيه هيدروگراف سيل و بسياري از آناليزهاي هيدرولوژيكي ديگر مورد نياز است. تاكنون روابط و معادلات تجربي و رياضي متعددي براي برآورد اين پارامتر توسعه داده شده است. عمده اين روابط از پارامترهاي ژئومورفولوژيكي حوضه براي برآورد زمان تمركز حوضه استفاده مي نمايند و به همين علت عدم دقت در برآورد پارامترهاي مذكور مي تواند نتايج حاصل از روشهاي مختلف برآورد زمان تمركز را با خطا روبرو خواهد نمود. در تحقيق حاضر به ارزيابي و تحليل حساسيت 6 روش مختلف برآورد زمان تمركز (چاو، كرباي، كرپيچ، كاليفرنيا، برانسباي - ويليامز و SCS) در حوضه آبريز ليقوان پرداخته شده است. نتايج بدست آمده حاكي از آن است كه در تمامي روابط با افزايش و كاهش مقدار طول آبراهه اصلي، زمان تمركز نيز به ترتيب افزايش و كاهش مي يابد. بر خلاف پارامتر آبراهه، روند تغييرات زمان تمركز در برابر تغييرات شيب آبراهه و يا شيب متوسط حوضه به صورت كاملاً يكنواخت و يا خطي نمي باشد. با افزايش مقدار شيب نسبت مقادير اوليه، مقدار زمان تمركز در تمامي معادلات حداكثر 20 درصد افزايش مي يابد اما با كاهش مقدار شيب نسبت به مقادير اوليه، مقدار زمان تمركز در بعضي از روش ها تا حدود 100 درصد نيز افزايش مي يابد. به عبارت بهتر حساسيت معادلات زمان تمركز در مقادير كم شيب به مراتب بالاتر مي-باشد. ارزيابي عملكرد روش هاي مختلف نيز حاكي از آن است كه روش كاليفرنيا و كرباي به ترتيب بيشترين و كمترين حساسيت را به پارامتر طول آبراهه برخوردار مي باشند.

One of the most important timing parameters used in hydrology, time is the focus. Time of concentration in the spillway design, estimation of flood hydrograph floods and many other hydrological analysis is needed. So far, several mathematical equations and relationships have been developed for estimating these parameters. In the present study to assess the sensitivity analysis 6 different methods to estimate time of concentration (Chow, Kirby, Krpych, California, Bransbay - Williams and SCS) has been studied in Lighvan watershed. The results indicate that in all relationships by increasing and decreasing the amount of main stream, the focus is also on the increase and decreases. Unlike parameter channel, focus temporal trends to changes in the slope of channel or watershed average slope is not completely uniform or linear. In other words, the slope of the sensitivity of the focus in small amounts-is far higher.