نگرشي تطبيقي بر نيايش در صحيفه سجاديه و عهد جديد

نيايش از منظر اديان ضرورتي برخاسته از وضعيت جاري بشر است. هنگامي كه هستي انسان بر كره خاكي با آفرينشي تبيين مي‌شود كه ناشي از گسست و جدايي از جهان الوهي است، دعا ضرورت مي‌يابد. بشر به اعتبار سرشتِ حقيقت‌جو و فطرت معرفت طلبش از همان سپيده دم خلقت، نيايش و عرض نياز و شِكوه و استمداد به بارگاه كبريايي پروردگار را مأمني‌ براي رهايي از چرخه آلام مادي و روحي خود يافته است. از اين رو است كه بخش عظيمي از ميراث اديان الهي به دعا و نيايش اختصاص يافته است. در جهان مسيحيت، حجم قابل توجهي از ادبيات نيايشي در عهد جديد گرد آمده و در جهان تشيع صحيفه سجاديه برجسته‌ترين كتاب نيايش به شمار مي‌رود. همچنين صحيفه امام سجاد (ع) را از ديرباز «انجيل اهل بيت» لقب داده‌اند كه پيوند آن با عهد جديد را به ويژه در بهره جستن از الگوي نيايش به نحو ملموسي بازتاب مي‌دهد. نظر به آن‌كه تا كنون واكاوي تطبيقي نيايش‌هاي عهد جديد و صحيفه سجاديه در دستور كار پژوهشگران قرار نگرفته است، نوشتار حاضر با نگرشي تحليلي- تطبيقي به بررسي وجوه افتراق و اشتراك نيايش در دو اثر پيش گفته روي آورده است. نتايج پژوهش حاكي از آن است كه به رغم اشتراكات فراوان گونه‌شناختي و محتوايي در سه عرصه بينش، مَنِش و كُنش در نيايش‌هاي اين دو متن، وجوه افتراق آن‌ها را مي‌توان در تفاوت ساختاري، كمّي و كيفي نيايش‌ها بازنمايي كرد.