راهكارهايي به منظور تقويت موقعيت يابي فضايي از طريق ايجاد خوانايي و قلمروهاي فضايي

در دهه هاي اخير، به دليل رشد شهرنشيني در كشور، الگوهاي توليد مسكن تغيير يافته و لزوم ايجاد مسكن انبوه، سبب كاهش كيفيت و مطلوبيت محيط هاي مسكوني شده است. مجتمع هاي مسكوني امروزي به دليل عدم توجه به نيازهاي انساني و در نظر نگرفتن پيامدهاي روانشناختي آن، زندگي فردي و اجتماعي ساكنين را با مشكلات و نابساماني هاي متعددي مواجه كرده است. شناخت و بررسي مسكن منوط به شناسايي و تحليل عوامل تاثيرگذار بر آن است. براي بررسي مسكن، اصول و معيار هاي فراواني در نظر گرفته مي‌شود كه به جنبه هاي كيفي و كمّي مسكن مي‌پردازند. افراد با زندگي در مجموعه هاي چند خانواري، نه تنها از مزاياي زندگي جمعي برخوردار نيستند، بلكه اين امر را عاملي براي خدشه دار شدن حس خلوت و زندگي فردي خود مي دانند. حال آنكه انسان نيازمند آرامش، احساس امنيت در زندگي خصوصي خود و محترم شمرده شدن قلمرو خويش از جانب ديگران است و ساماندهي محيط زندگي وي، جز از طريق اتخاذ شيوه هاي صحيح در مشخص ساختن عرصه هاي خصوصي و عمومي زندگي او و ايجاد سلسله مراتبي دقيق در كليه ي زمينه هاي فضايي، دسترسي و ميسر نيست. لذا تحقيق حاضر در جهت دستيابي به راهكارهايي به منظور تقويت موقعيت يابي فضايي از طريق ايجاد خوانايي ومفصل بندي قلمروهاي فضايي به بررسي مفهوم موقعيت يابي فضايي مي پردازد و رهنمود هايي را به منظور دستيابي به آن ارائه مي نمايد. چرا كه اين امر، مي‌تواند براي تحليل وضع موجود سكونتي، تصميماتي آتي به منظور ارتقاي سطح كيفي محدوده‌هاي سكونتي افراد و جلوگيري از تكرار نواقص در ديگر مكان‌ها موثر واقع گردد. اين پژوهش به روش اقدام پژوهي و از طريق بررسي اسناد موجود انجام شده است. از بررسي مطالعات اين نتيجه حاصل شد كه عواملي مانند احساس مالكيت،كنترل پذيري، سلسله مراتب فضايي از عمومي تا خصوصي، غريب گز بودن، مفصل بندي مناسب قلمروهاي فضايي، شخصي سازي، وجود علائم و نشانه هاي نمادين و هويتي و مدت حضور صاحبان قلمرو در فضا، از راهكارهاي مؤثر و مهم در تقويت موقعيت يابي فضايي هستند كه در ايجاد فضايي مطلوب و خوانايي عناصر در فضا نقش مؤثر دارند.