راهكارهاي شهرسازي و معماري در كاهش خطر سانحه آتشفشان

فوران‌ آتشفشاني يكي از مخرب‌ترين حوادث طبيعي است كه زندگي انسان را به مخاطره مي‌اندازد و باعث تغييرات قابل توجهي در جو مي‌شود. آتشفشان در واقع دهانه يا درزي در پوسته زمين است كه از طريق آن مواد و سنگ‌هاي مذاب، خاكستر و گازهاي سمي كه در زير سطح زمين حضور دارند به صورت ناگهاني و با يك فوران شديد تخليه مي‌شوند. آتشفشان گاهي اوقات مي‌تواند ساختاري مانند كوهي كه در بالاي آن فرو رفتگي كاسه مانندي وجود دارد، داشته باشد كه از طريق اين فرو رفتگي مواد خارج مي‌شوند. فوران‌هاي آتشفشاني از راه هاي بي شماري حيوانات و گياهان را تحت تأثير قرار مي‌دهند. علاوه بر اين، اين فوران ها به طور مستقيم (از دست دادن جان و مال)، و به طور غير مستقيم (تغييرات زيست محيطي محلي) بر زندگي انسان‌ها تأثير مي‌گذارند. خاكستر آتشفشاني به صورت ذرات ريز منفجر شده و پراكنده مي‌گردند. هنگامي كه اين ذرات تنفس مي‌شوند باعث نفس تنگي و سرفه مي‌شوند. افراد مبتلا به آسم، برونشيت، آمفيزم در صورت تنفس آن بسيار بيش‌تر از بقيه تحت تأثير قرار مي‌گيرند. با وجود تمامي خطرات عنوان شده سابقه فعاليت هاي آتشفشاني در يك منطقه بستري غني و حاصلخيز پديد مي آورد كه خاك آن براي كشاورزي ايده آل است. آن ها همچنين منابع ذخيره آب زيرزميني را فراهم مي كنند و بسياري از منابع ارزشمند زمين نظير گوگرد، مس، روي، سرب و اورانيوم با فوران آتشفشان يافت مي شود. مناظر اطراف و قله كوه هاي باشكوه يك نقطه مطلوب براي يك خانه با چشم انداز فراگير به وجود مي آورد. در نتيجه، تعدادي از مناطق شهري پرجمعيت در سراسر جهان در سايه آتشفشان هاي فعال هستند. مرگ ناشي از فوران به شدت به تعدادي از مردم كه در مجاورت يك .آتشفشان و مواد فوران كننده آن زندگي مي كنند، بستگي دارد. هدف از اين مقاله شناخت كلي سانحه آتشفشان و اثرات اين سانحه طبيعي بر روي سكونتگاه هاي انساني است كه در نهايت به راهكارهاي معماري، شهرسازي و مديريتي كاهش خطر پرداخته مي شود. اين مقاله از نوع مروري بوده و روش گردآوري اطلاعات، كتابخانه اي شامل مطالعه منابع مكتوب و جستجو در پايگاه هاي اينترنتي و بهره گيري از كتب، مقالات و گزارش ها بوده است. طبق نتايج اين تحقيق راهكارهاي تخفيف خطر آتشفشان در بخش شهرسازي شامل تهيه نقشه هاي پهنه بندي خطر، برنامه ريزي كاربري زمين و در نظر گرفتن تمهيداتي جهت تخليه اضطراري در صورت نياز است، راهكارهاي معماري كاهش خطرپذيري نيز مشتمل بر اقداماتي جهت مقاوم سازي بناها و پايداري آن ها در برابر اثرات گوناگون آتشفشان مي گردد و در نهايت با راهكارهاي مديريتي كه شامل برنامه ريزي و شناسايي مناطق مستعد حادثه و كنترل دائمي تغييرات آتشفشان ها و نطارت بر آن ها مي باشد، مي توان گامي در جهت تقليل خطرات اين پديده طبيعي و خطرناك برداشت.