بررسي پديده جوانه زني روي سنبله گندم در شمال ايران در سال 1395

برنامه ¬هاي به نژادي گياهان زراعي با گزينش ژنوتيپ ¬ها با قابليت جوانه زني سريع بذر و فاقد خواب منجر به جوانه زني زود هنگام دانه ¬ها در مرحله پس از رسيدگي فيزيولوژيك و قبل از مرحله برداشت غلات در شرايط مرطوب مي شود. اين پديده كه اصطلاحا جوانه زني قبل از برداشت ناميده مي شود، اغلب در رطوبت بالا و هنگام رسيدن دانه اتفاق مي افتد. از عوامل موثر بر روي جوانه زني قبل از برداشت مي توان به خواب اوليه بذر، رنگ قرمز بذر، ميزان اسيد ابسزيك موجود در جنين، مقدار عدد فالينگ، تركيبات شيميايي دانه و اندام هاي پوششي، غلظت هورمون ها و آلبومين هاي بازدارنده، فعاليت آنزيم هاي هيدرولتيك، ضخامت و ضريب نفوذپذيري ديواره سلولي ، مورفولوژي بخش هاي محافظتي سنبله و عوامل محيطي از قبيل رطوبت، درجه حرارت و ميزان بارندگي اشاره كرد. به منظور بررسي ميزان خسارت ناشي از جوانه زني روي سنبله در ارقام مختلف، در نقاط مختلف استان گلستان نمونه هايي از مراكز خريد و همچنين آزمايشات اجرا شده در مركز تحقيقات گلستان، تهيه و در آزمايشگاه شيمي غلات بخش تحقيقات غلات كرج، عدد فالينگ و ساير پارامترهاي مرتبط با كيفيت آنها اندازه گيري شد. وقوع بارندگي در خردادماه 1395 باعث وقوع پديده جوانه زني روي سنبله در برخي از ارقام شده بود و به تبع آن عدد فالينگ شديدا افت كرده بود. اين پديده در مناطق كلاله و مينودشت به علت بارندگي زياد در خردادماه شديدتر از بقيه مناطق اتفاق افتاده بود. و به علت گسترش بيش از حد رقم كوهدشت در اين مناطق بيشترين خسارت مربوط به اين رقم بود. بررسي عد فالينگ ارقام مورد كشت كار در منطقه گلستان در شرايط مختلف نشان داد رقم جديد احسان از مقاومت خوبي به اين پديده برخوردار است.