بررسي تطبيقي نقوش مهرابه هاي آيين ميترا با ديوار نگاري كليساها ( نمونه موردي كليسا وانك اصفهان)

A Comparative Study of mithrahi temples motifs with the Church s wall painting(case study of the church of vanak isfahan

آيين مهر يا ميترائسيم از اديان كهن جهان باستان بوده كه ساليان دراز مردم به انجام مناسك و پرستش آن مي پرداختند، با ورود مسيحيت به كشورهايي كه پيرو آيين ميترا بودند، آيين ميترا بصورت ظاهري كم كم از ميان برداشته شد ولي حضور رموز و اسرار آن را در اديان ديگر ازجمله مسيحيت مي توان يافت. از تولد تا عروج ميترا پر از رمز و رازها و نمادهاي است كه هركدام دربردارنده ي انديشه ها و مفاهيم رايج زمان خود مي باشد با بررسي آنها و تطبيق با مسيحيت ميتوان ريشه هايي مشترك در آن پيدا كرد، از آنجا كه خاستگاه مسحيت در اروپا بوده، تاثير پذيري كليسا هاي اروپا از آيين ميترايي امري بديهي است، اما اين سوال مطرح ميشود كه آيا كليساهاي ايران نيز تحت اين تاثير قرار گرفته اند يا خير، در راستاي پاسخ به اين سوال در اين مقاله با توجه به آنكه بررسي تمامي كليساهاي ايران امري بسيار دشوار است، كليساي وانك در اصفهان به صورت نمونه موردي انتخاب شده است زيرا در دوره اي كه اصفهان پذيراي ارامنه مسيحي بوده، كليسا توسط همان ارامنه ساخته شده است، بنابر اين بررسي تطبيقي آيين ميترايي با ديوارنگاري هاي اين كليسا ميتواند حقايقي در باب تاثير گذاري آيين ميترا بر مسيحيت را نشان دهد. در راستاي اين هدف در اين مقاله ابتدا با استفاده از روش كتابخانه اي به بيان تاريخچه ي آئين ميترايي و مسيحيت پرداخته شده است و با استفاده از روش ميداني و ابزار مشاهده و بررسي تطبيقي داده ها به بررسي نقوش معابد ميترا با ديوارنگاري هاي كليساي وانك پرداخته شده است. نتيجه حاصل از اين تطبيق نشان داد كه مراسم پر رمز و راز ميترائي و نيز نماد هاي حيواني به صورت عيني يا با استفاده از مفاهيم آنها در ديوارنگاري كليساي وانك اصفهان استفاده شده اند و اين مي تواند گواهي بر ارتباط و پيوستگي اين دو دين باشد.

The ritual of Mehr or Mitrasim was one of the ancient religions of the ancient world which lasted for many years to practice and worship it، By the arrival of Christianity in the countries that followed the Mitra ، the Mitra ritual was gradually eliminated but the presence of the mystery and mysteries. From birth to the rise of Mitra is full of mysteries and symbols each of which contains the ideas and concepts of its time by examining them and adapting to Christianity they can be found in common roots، since the origin of the mysticism was in Europe، The impact of European churches on Mitra is clearly evident، But the question arises whether or not the churches of Iran have been influenced by this، in order to answer this question in this article considering that it is very difficult to examine all churches in Iran،Vank Church in Isfahan has been chosen as a case study because in the time that Isfahan was embraced by the Armenian Christians،The church was built by the same Armenians so a comparative study of the Mitra ritual with the church s wall paintings can reveal facts about the effect of Mitra s rituals on Christianity. To this end in this article firstly using the library method the history of Mitra and Christianity has been discussed. Using the field method and the means of observing and comparative study of the data study of the images of the temples of Mitra has been done with the walls painting of the vank churche. The result of this adaptation showed that the mysterious ceremonies as well as animal symbols were used objectively or with the use of their concepts in the walls painting of the vank churche of Isfahan and this could be a testimony to the relationship between these two religions.