اقبالشناسي در تاجيكستان

رابطه¬هاي ادبي و فرهنگي مردم ماوراءالنهر و خراسان و هند و پاكستان تاريخ دور و درازي دارند، كه اين وابسته به حيات اجتماعي، سياسي و اقتصادي و فرهنگي دوره به دوره تشكّل و تكامل يافته است. بايد گفت، كه يكي از عامل هاي مستحكم شوي مناسبت هاي همه جانبة اين مردم زبان و ادبيات فارسي تاجيكي بوده كه توجّه فيلسوفان، شاعران و گاها تاريخنگاران را نيز به خود جلب نموده است. يكي از سيماهاي برجستة فرهنگ و ادبيات هند و پاكستان شاعر، فيلسوف ، منادي و مجاهد راه آزادي علاّمه محمّد اقبال (1938-1877) ، كه در رشد و نمو ادبيات فارسيزبان هند و پاكستان سهم بزرگي دارد، قسم زياد اثرهاي منظوم خود را با زبان فارسي ايجاد نموده است. او در اثرهايش به مسئله هاي اجتماعي و سياسي دقّت مخصوص داده، به لحظه هاي مهم مبارزة ضد ظلم ملّي دخل كرده است. محمّد اقبال محض به واسطة اشعار داراي مضمون هاي بلند اجتماعي و سياسي و فلسفي خود در ميان مردم شرق و ديگر مملكت هاي جهان محبوبيّت خاص پيدا نموده است. در برابر اين، اقبال در آثار فارسي سنّت و عن عنه هاي نظم هزارسالة پارسي، راه ايجادي نمايندگان ادبيات فارسي زبان كشور هند را باموفقيت ادامه داد. در نظر است كه در اين مجال در خصوص شناخت اقبال در تاجيكستان گفتگو كنيم.