جايگاه ديدگاههاي تفسيري علامه طباطبائي در التفسير الاثري الجامع

علامه سيد محمد حسين طباطبائي و آيت الله محمد هادي معرفت، از علماي بزرگ معاصر هستند كه بخش اعظم از حيات شريف علمي خويش را به قرآن پژوهي و نظريه پردازي در اين زمينه اختصاص داده و هركدام اثري نفيس در حوزه علوم و تفسير قرآن عرضه كرده اند كه مايه مباهات و فخر جهان تشيع است. مجموعه گرانسنگ «الميزان في تفسير القرآن» در حوزه تفسير، و مجموعه فاخر «التمهيد في علوم القرآن» در حوزه علوم قرآني، هر يك در نوع خود، آثاري بي¬بديل به شمار مي آيند. از نگاه آيت الله معرفت، علامه طباطبائي از انديشمندان بي نظير و محصول و ثمره حيات علمي در عصر كنوني است كه جهش ارزنده اي به جهان تفسير بخشيده است. وي در آثار علوم قرآني و تفسيري خود از ديدگاههاي علامه طباطبائي بهره برده و در مواردي به تأييد و تقويت مباني آنها پرداخته است. با اين حال، هر يك از اين دو عالم قرآن پژوه، در حوزه تفسير قرآن داراي برخي مباني خاص خودشان نيز هستند. از مهم ترين مواردي كه مي توان از اختلاف مباني اين دو دانشمند شيعه در تفسير قرآن ياد كرد، بحث اعتبار يا عدم اعتبار روايات تفسيري است كه علامه طباطبائي به عدم اعتبار و آيت الله معرفت به اعتبار آنها نظر داده اند. با توجه به اين اختلاف مهم مبنايي، بايد ديد آيت الله معرفت در كتاب شريف «التفسير الاثري الجامع» كه روايات تفسيري فريقين مبنا و محور اصلي تفسير ايشان است، با ديدگاههاي تفسيري علامه طباطبائي چه مواجهه اي داشته اند. اين مقاله در نظر دارد تا اين مواجهه را به صورت تحليلي-توصيفي مورد بررسي قرار دهد و نمونه هايي از اختلافات و اشتراكات تفسيري اين دو دانشمند بزرگ شيعه را همراه با ذكر مباني، ادله و شواهد آنها - و در برخي موارد همراه با نقد و نظر- عرضه كند.